Kloptdatwel?

Kort

Luisterboek kritisch denken

by 4 Comments

Luisterboek kritisch denken 1
Johan Braeckman (Skepsis blog)

In het Skepsis Blog wees Jan Willem Nienhuys kort geleden op het recent verschenen college ‘Kritisch denken’  door Johan Braeckman. Jan Willem heeft de 6 CD’s van een uur beluisterd en hij is enthousiast. Jan Willem legt in zijn blogbijdrage heel duidelijk uit wat je van het luisterboek kunt verwachten. Braeckman plaatst kritisch denken in een kader aan de hand van theorieën van bekende filosofen. Ook legt hij bekende denk- en redeneerfouten uit.

De 6 CD’s behandelen de volgende onderwerpen. CD 1: de ondraaglijke lichtgelovigheid van de mens, CD2: Hoe werkt kritisch denken en hoe werkt het niet?, CD3: Het brein schept orde en patronen, en soms ook illusoir, CD 4 : De wondere werking van het menselijk brein, CD5: Het vermogen tot bedrog en zelfbedrog en CD6: Religieuze beweringen en vuistregels voor het kritische denken.

Kritisch denken is het fundament van het Skepticisme. Kloptdatwel besteedt er regelmatig aandacht aan, zie onder andere de Ignite-talk van Kernan Coleman en het verslag van de lezing die James Randi in Utrecht gaf.

Hier een voorproefje uit het luisterboek:

[audio:https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/kloptdatwel.nl/Hoofdstuk6.mp3]

Enkele passages uit de bespreking op het Skepsis blog:

‘Braeckman stelt, in navolging van Bertrand Russell, dat geloven zonder basis onjuist is. Dit is natuurlijk lijnrecht in strijd met de opvatting die in sommige religies verkondigd wordt, namelijk dat het onvoorwaardelijke geloof, dus zonder reden of bewijs, iets waardevols zou zijn. Wij allemaal hebben echter de neiging om met te weinig bewijs van alles en nog wat te geloven, en de voornaamste reden is dat we andere mensen op hun woord vertrouwen. Geloof is dus vaak uiteindelijk loyaliteit aan en onvoorwaardelijk vertrouwen in iemand anders, maak ik daarvan.

Bekende valkuilen zijn allerlei drogredenen, maar ook de eigen ervaring. Iets met eigen ogen gezien hebben (of menen te hebben) kan heel veel rationele overwegingen uitvlakken. Een roddeltje of een wonderbare genezing die men zelf van de buurman hoort, zijn trouwens voor het gevoel ook zulke eigen ervaringen. Buitenmatig geloof wordt ook veroorzaakt door autoriteit – dus de status van degeen die iets zegt – en groepsdruk. Solomon Asch liet in de jaren 1950 zien dat nogal wat mensen overduidelijke onwaarheden (gelijke lengte van twee lijnen die 15 procent verschillen) gaan accepteren als maar voldoende veel mensen om hen heen heen hetzelfde denken en dat nadrukkelijk zeggen. Geloof maakt ook dat men zwak bewijs overschat.

De echte wetenschap heeft een heel arsenaal technieken ontwikkeld om tot grote zekerheid te geraken over wat ze beweert. Systematisch proeven doen is zo’n techniek, mathematisering is een andere. Na introductie van de foutenrekening in de sterrenkunde, circa 1800, vond de méthode numérique heel, heel geleidelijk ook ingang in de geneeskunde, om uiteindelijk te culmineren in derandomized controlled trial (RCT), de dubbelblinde proef met loting en controlegroep – een enigszins overtollige beschrijving omdat zowel loting als blindering zonder controlegroep ondenkbaar zijn, en blindering plus controlegroep waardeloos is wanneer de onderzoeker zich de vrijheid permitteert om de controlegroep ‘handig’ samen te stellen. Maar in de hele wetenschap, en zeker de moderne, is de geest van tegenspraak aanwezig: zoals gezegd zoeken wetenschappers bewust de confrontatie met collega’s op. Dit vormt, zo is mij verzekerd, een schril contrast met hoe het in de pseudowetenschap toegaat’. Lees hier meer.

Wie interesse heeft, kan het hoorcollege hier kopen (daarmee steun je Kloptdatwel):

(Op home-academy.nl kan je ook alleen de mp3’s bestellen voor 34 euro.)

Camera verdwijnt

by 5 Comments

In deze video van Samsung verdwijnt een telefoon – terwijl de camera wel door blijft filmen. Een mooie ogenbedrieger! Kijk eerst naar de eerste video en probeer te raden hoe de telefoon kan verdwijnen maar blijkbaar toch doorfilmt. Bekijk dan de tweede video voor het antwoord. Slimme reclame natuurlijk, maar wel een prima demonstratie hoe je waarneming op het verkeerde been kan worden gezet!

Via videovolt

Ook Q-ray bezitters krijgen geld terug

by 5 Comments

Enige tijd geleden schreven we dat je in Australië je geld terug kon krijgen als je een PowerBalance had gekocht. Zo’n refund vindt nu ook plaats in Amerika, maar dan voor de Q-Ray.

Ook Q-ray bezitters krijgen geld terug 2
Een kleine greep uit de collectie Q-Ray armbanden

Net als bij de Power Balance worden ook over de Q-Ray een aantal vage claims gedaan:

Q-Ray Bracelets are Wellness-Lifestyle Bracelets that work to balance your own negative and postive energy forces, optimizing your Bio-Energy. A simple solution to feeling better and living better.

For over 15 years, Q-Ray has been worn by over 1 million people, improving vitality and overall sense of well-being.

Ze hebben zelfs een theorie: de Q-Ray werkt op basis van acupunctuurpunten. Daarom moeten de knopjes naar boven als je hem rechts draagt, en naar beneden als je een linksdrager bent. Dan zitten ze namelijk precies op de juiste punten.

http://www.youtube.com/watch?v=5hs1ajG0MT8

Toch jammer dat acupunctuurpunten niet bestaan en dat daarmee de hele theorie in duigen valt.

In Amerika hebben ze al een tijdje door dat de Q-Ray oplichterij is en daarom heeft de Federal Trade Commission al in 2003 de rekeningen van de makers van de Q-Ray bevroren. Van dat geld betalen ze nu bijna twaalf miljoen dollar uit aan personen die een Q-Ray armbandje hebben gekocht tussen januari 2000 en juni 2003 en zich hebben aangemeld. Duurt even maar dan heb je ook wat.

Het zou erg mooi zijn wanneer onze Reclame Code Commissie ook zulke mogelijkheden zou krijgen.

Hercobulus

by 47 Comments

Hercobulus (ook wel Rode Planeet genoemd) zou een planeet zijn die ons zonnestelsel nadert. Dat zou verschrikkelijk zijn want de vorige keer dat dat gebeurde kwam er een einde aan de Atlantisbeschaving. Dat einde was zo grondig dat er zelfs nooit bewijs is gevonden dat deze ooit bestaan heeft!

V.M. Rabolu, schrijver van het boek Hercobulus or the Red Planet, werkt samen met de Alcione Association. Zij proberen het boek en de boodschap daarin zoveel mogelijk te verspreiden.

In dat boek schrijft Rabolu dat als Hercobulus dichtbij genoeg is, dan zou de as van de aarde omkeren (noord wordt zuid) en dat zorgt dan weer voor aardbevingen, vulkaanuitbarstingen etc.

Maar voordat dat gebeurt zal Hercobulus op een lijn komen te liggen met de zon, en maak dan je borst maar nat: wereldwijde epidemieën waarvan artsen niet zullen weten wat ze ermee aan moeten. Mensen zullen niet meer kunnen eten of slapen en zullen zichzelf compleet doorgeslagen over ‘de rand’ gooien.

Om de angst er goed in te krijgen hebben ze een ranzig filmpje gemaakt waarbij ze wat zinnetjes afwisselen met verschrikkelijke beelden van rampen, hongersnoden en zieke mensen. Sommige beelden acht ik niet geschikt voor jeugdige kijkers.

De bedenker van al dit moois is heeft gelukkig ook nog ideeën hoe we onszelf kunnen redden:

In zijn boodschap wijst V.M. Rabolu erop dat het elimineren van psychologische gebreken en bewuste astrale projectie de enige recepten zijn om de komende ramp te ontsnappen. Iedereen die werkt voor zijn eigen spirituele wedergeboorte zal naar een veilige plaats worden gebracht…

Om jezelf astraal te ontvouwen heeft Rabolu enkele mantra’s ingesproken zodat de correcte uitspraak (die blijkbaar erg belangrijk is) bekend is.

LA RA S

[audio:http://www.hercobulus.tv/laras.mp3]

FA RA ON

[audio:http://www.hercobulus.tv/faraon.mp3]

Ik vraag me alleen nog af hoe een planeet die zich ergens in het zonnestelsel bevindt voor ziektes zou kunnen zorgen op aarde. En waarom zou de as van de aarde zich omdraaien als de planeet dichtbij genoeg is? Wanneer gaat het eigenlijk allemaal gebeuren? Maar het belangrijkste is natuurlijk hoe Rabolu dit allemaal denkt te weten? Helaas wordt dat nergens uitgelegd. Misschien doet hij dat wel in zijn boek wat je op de site van Alcione Association gratis kan bestellen. Ik heb het besteld maar helaas nog niet mogen ontvangen.

Rome: toch geen aardbeving

by 10 Comments

Wat zou je denken als je opeens een flyer onder je ruitenwisser vindt, zogenaamd afkomstig van de gemeente, waarin gewaarschuwd wordt voor een aardbeving die over een paar maanden plaats zou vinden? Dat schijnt namelijk gebeurd te zijn in Ciampino nabij Rome begin dit jaar.

Bovenstaande valt te lezen in een bericht van Query, een website van de Italiaanse skeptische organisatie CICAP. De aanleiding tot de flyer (waarvan de gemeente alle betrokkenheid ontkent) was een voorspelling van amateur seismoloog Raffaele Bendandi die in de vorige eeuw een voorspelling deed: op 11 mei 2011 zou Rome getroffen worden door een zware aardbeving.

Bendandi bedacht dat aardbevingen kwamen door hemellichamen zoals de zon en de maan. Die zouden met hun zwaartekracht de plaattektoniek beïnvloeden en zo aardbevingen veroorzaken. Een achterhaalde theorie en daarmee de voorspelling dus ook.

Toch schijnen er mensen te zijn die de voorspelling serieus namen: volgens onderstaande nieuwsvideo zouden bedrijven voor deze datum vrij-aanvragen hebben ontvangen van 1 op de 5 werknemers (maar zonder informatie over wat normaal is voor zo’n dag zegt dat natuurlijk vrij weinig).

http://www.youtube.com/watch?v=2WZuXV9Sgho

Het is inmiddels 13 mei en gelukkig is eergisteren niets speciaals gebeurd in Rome. Ik vraag me af of Bendandi zijn voorspelling zou hebben bijgesteld naarmate hij meer kennis over plaattektoniek had verzameld. Dat maakt het onderscheid tussen een pseudowetenschapper en een wetenschapper, de laatste stelt zijn ideeën bij wanneer er meer feiten boven water komen.

————————-

Edit 13-05-11, 10:21: Ik ben in bovenstaande tekst vergeten te vermelden dat volgens het Gemeentelijke Geofysisch Observatorium (vertaling?) Bendandi de bewuste datum nooit zou hebben genoemd:

But the president of the Osservatorio Geofisico Comunale, the foundation that honours Bendandi, said they had no record of the much-discussed prediction and have dismissed it as an urban myth. “I can say with absolute certainty that in the papers of Raffaele Bendandi there is no provision for an earthquake in Rome on the 11 May 2011,”

Zie ook de comments.

Naar aanleiding van bovenstaand artikel nam ik contact op met Massimo Polidoro, mede-oprichter van CICAP, hieronder zijn antwoorden:

> 1: Is it true that the municipality of Rome handed out flyers saying
> people should avoid the area for 2 days prior and 2-3 days after 11th
> may?
> (Was it really the municipality or was the flyer printed by people who
> just used a government stamp/logo?)

there were flyers that had nothing to do with the municipality of Rome but that used the logo of the Civil Protection, but without the CP knowing it: they publicly stated they had nothing to do with the flyers.

> 2: This was because Raffaele Bendandi made calculations predicting this?

the claims was that Bendandi had predicted this, but the same Bendandi Foundation denied there was any kind of “prediction” by him for that date.

> 3: His calculations were based on the (later discarded) theory that
> gravity of heavenly bodies like the moon and the sun were influencing
> plate tectonics?

yes, something of the kind. He was a self-taught man, very curious but ultimately not scientific at all.

> 4: I’m also reading reports that Bendandi never made a specific
> prediction about the date, if that is true, do you have any idea where
> the date came from?

the date, we found, came out from a newsgroup discussing a TV show who gave a very biased and favorable profile of Bendandi: someone just came up with that date (and another date in April as well)

> 5: Was it true that people took the whole thing seriously enough to
> leave Rome? (Was the absence of people noticable in any way?)
> (IE: are the statements in this video true?
> http://www.youtube.com/watch?v=2WZuXV9Sgho
> For instance: businesses report 1 in 5 people request time off work?)

from what we could see, there was nothing noticeable in any way in the streets of Rome, chaos as usual! But the newspapers reported and 18% rise in requests for permissions from work on May 11. There is no way of knowing if this is just a coincidence or it is related to the fear of a earthquake. We did a live-blogging all day long from Rome, reporting on what was going on and, of course, there was nothing to report because there was no earthquake.

Hope this can be of help!

All best,
Massimo