Kloptdatwel?

Homeopathisch arts Jan Roxs uit Paterswolde heeft van het Regionaal Tuchtcollege te Groningen een onvoorwaardelijke schorsing van een jaar gekregen. Gedurende deze periode mag hij niet als arts werken. Het Tuchtcollege oordeelt dat de basisarts patiënten die leiden aan ongeneeslijke ziektes als ALS en MS heeft voorgehouden dat een homeopathische behandeling hun situatie kan verbeteren of zelfs genezing kan bieden. Daarmee heeft hij hun valse hoop gegeven. Bovendien heeft hij niet voldaan aan de richtlijn om patiënten deugdelijk en adequaat te informeren over de (on)mogelijkheden binnen de reguliere gezondheidszorg. Verder heeft hij zijn verzwaarde verplichting om patiënten te informeren over de verschillen tussen reguliere en alternatieve behandelingen geschonden en ook zijn verzwaarde dossierplicht niet nageleefd. Kortom, alle ingediende klachten worden gegrond verklaard. Het Tuchtcollege vindt een berisping onvoldoende, aangezien basisarts Roxs blijft ontkennen dat hij iets verkeerds heeft gedaan.

De casus van dokter Roxs is op dit blog eerder aan de orde geweest naar aanleiding van schriftelijke vragen van het Tweede Kamerlid Pia Dijkstra (D66). Die Kamervragen waren weer ingegeven door een uitzending van het programma Undercover in Nederland, waarin de capriolen van deze homeopaat met een verborgen camera werden vastgelegd. In de antwoorden van minister Schippers op de Kamervragen werd al aangegeven dat de IGZ Roxs voor de tuchtrechter zou dagen. Half januari was de zitting. Roxs kwam zelf niet opdagen (zonder afbericht overigens), maar had wel eerder schriftelijke verweren ingediend. In die verweren vinden we natuurlijk geen wetenschappelijke bewijzen dat de homeopathische aanpak van ziekten als ALS en MS enig effect heeft (die zijn er immers niet), maar wel een uitgebreid beroep op wonderbaarlijke genezingen en verbeteringen die hij zelf bij patiënten zou hebben waargenomen. Zo indrukwekkend zijn die ervaringen overigens niet. Roxs beroept zich namelijk enerzijds op een carrière als homeopaat van bijna 30 jaar (hij heeft nimmer als regulier arts gewerkt), maar stelt anderzijds dat hij tijdens die lange carrière “al vier patiënten goed [heeft] kunnen ondersteunen met hun neurologische aandoeningen”. Jawel: VIER.

De visie van Roxs op de wetenschap mag hier ook niet onvermeld blijven:

“Ook benadrukt hij dat als de werking van een homeopathische behandeling volgens het huidige wetenschappelijke denkmodel niet bewezen is er ten onrechte van uitgegaan wordt dat de behandeling ‘dus niet werkt’. Deze visie getuigt volgens hem juist van onvoldoende wetenschappelijk inzicht. Een echte wetenschapper staat open voor alles totdat het tegendeel is bewezen, aldus verweerder.”

Het is een beetje de redenatie die we ook bij een van de opstellers van het ZonMw-rapport over complementaire zorg aantroffen: de tegenstanders moeten maar bewijzen dat homeopathie niet werkt. Dat aan de hand van 200 jaar onderzoek allang is vastgesteld dat geen enkel homeopathisch middel werkt, simpelweg omdat de grondslagen van de homeopathie ondeugdelijk zijn, is kennelijk aan Villa Meerzicht, waar Roxs praktijk houdt, voorbij gegaan. Geen wonder dat hij voor het Tuchtcollege heeft volhard in zijn waandenkbeelden en werkwijze.

Het oordeel van het Tuchtcollege

Het Tuchtcollege kan voor deze volharding geen enkel begrip opbrengen. De website van Roxs stelde zonneklaar dat ALS en MS goed homeopathisch te behandelen of te ondersteunen zijn, waardoor stilstand of vertraging van de ziekte mogelijk is, en in een enkel geval “echte genezing in de ware zin van het woord”. De uitspraken die Roxs deed tijdens het consult met de ALS-patiënt die Undercover in Nederland had benaderd, logen er ook niet om. De homeopaat schopte flink tegen de reguliere geneeskunde aan. De studie geneeskunde zou hem vooral geleerd hebben hoe het niet moest. Het Tuchtcollege is er snel klaar mee. Binnen de medische wetenschap bestaat de breed gedragen opvatting dat ALS en MS ongeneeslijk zijn. Roxs houdt patiënten niettemin voor dat een homeopathische behandeling vermindering van klachten, stagnatie van de ziekteontwikkeling of zelfs genezing kan bieden. Het Tuchtcollege daarover:

“Dit geschetste mogelijke toekomstperspectief vindt geen steun in de reguliere medische wetenschap en lijkt evenmin een deugdelijke grondslag te hebben in verweerders eigen praktijkervaringen. De enige onderbouwing die verweerder geeft voor zijn stelling is dat één niet nader genoemde patiënt, die inmiddels is overleden, door zijn homeopathische therapie genezen zou zijn van ALS. De juistheid hiervan is echter op geen enkele wijze aangetoond. Nu het College ook niet anderszins de overtuiging heeft bekomen dat verweerders behandelmethode tot de door hem voorgehouden mogelijke resultaten kan leiden, is komen vast te staan dat verweerder in zijn praktijkvoering patiënten ten onrechte voorhoudt dat ziekten als ALS en MS door middel van homeopathische therapie soms met goed resultaat te behandelen zijn. Hiermee biedt hij hun valse hoop.”

Het Tuchtcollege neemt de homeopaat ook zijn gescheld op de reguliere geneeskunde kwalijk. “Met de door verweerder geventileerde, uiterst negatieve visie op de reguliere geneeskunst voldoet hij naar het oordeel van het College niet aan de door de richtlijnen voorgeschreven verplichting patiënten deugdelijk en adequaat te informeren over de (on)mogelijkheden binnen de reguliere gezondheidszorg”, aldus de tuchtrechters. Ook aan de verzwaarde informatie- en dossierplicht, waaraan hij als alternatief werkend arts gebonden is, voldeed Roxs niet volgens deze rechters. Opmerkelijk en tamelijk ridicuul is de opmerking van de homeopaat dat hij bewust geen informatie aan patiënten verschaft over de homeopathische middelen die hij voorschrijft, “omdat hij veronderstelt dat dit wettelijk niet is toegestaan bij homeopathische middelen”. Dat is wel een heel genereuze uitleg van het verbod in de Geneesmiddelenwet om therapeutische indicaties te vermelden op verpakkingen van of in bijsluiters bij homeopathische middelen!

Het Tuchtcollege legt als gezegd een schorsing als arts voor een jaar op. Daarbij speelt de houding van de homeopathische basisarts een grote rol:

“Verweerder heeft te kennen gegeven te volharden in zijn visie dat zijn behandelmethoden zorgvuldig zijn en dat hij patiënten geen valse hoop biedt. Het College overweegt dat deze stellingname van weinig inzicht in het eigen handelen getuigt. Gezien het voorgaande is het geenszins aannemelijk dat verweerder in de nabije toekomst zijn praktijkvoering, algehele werkwijze en/of zijn visie op de homeopathische behandelbaarheid van ongeneeslijke ziekten zal wijzigen. Het opleggen van een berisping zal dan ook onvoldoende effect hebben.”

Het wordt daarom een schorsing voor de duur van een jaar, hetgeen met zich meebrengt dat hij zichzelf gedurende die schorsing alleen homeopaat mag noemen en geen arts.

Hoe nu verder?

Met de uitspraak van het Tuchtcollege is de zaak-Roxs nog niet ten einde. Een aantal vragen staat nog open:

1. Gaat homeopaat Roxs verder met zijn praktijk? Het Dagblad van het Noorden meldt dat hij overweegt te stoppen vanwege zijn leeftijd (60+). Financieel zal hij wel binnen zijn, getuige de kapitale villa waarin zijn praktijk gevestigd is en de hoge, contant af te rekenen uurtarieven. Misschien stort hij zich volledig op zijn hobby: de muziek.

2. Gaat Roxs in hoger beroep bij het Centrale Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg? Daar heeft hij zes weken de tijd voor. Op grond van de Wet BIG kan de schorsing pas van kracht worden als de beslissing van het Regionale Tuchtcollege onherroepelijk is geworden, dus als een eventueel hoger beroep ongegrond is verklaard of de beroepstermijn ongebruikt is verstreken. Op het moment dat de beslissing onherroepelijk is, wordt deze ook ter publicatie aangeboden aan een reeks vakbladen, waaronder het clubblad voor homeopaten Dynamis.

3. Gaat de IGZ nog actie ondernemen tegen Roxs en andere artsen die CEASE-therapie aanbieden? Zoals bekend is CEASE-therapie onversneden kwakzalverij, gebaseerd op twee leugens, namelijk dat vaccins autisme veroorzaken en dat een homeopathische, c.q. isopathische behandeling daar iets aan zou kunnen doen. Al bijna twee jaar geleden kondigde de IGZ aan dat zij de minstens 19 artsen die CEASE-therapie aanbieden onder de loep zou gaan nemen om te kijken of zij valse hoop bieden (wat natuurlijk evident zo is). Sindsdien is het oorverdovend stil gebleven. In mijn vorige bijdrage had ik al opgemerkt dat ook homeopaat Roxs op de website voor CEASE-therapie staat, en dat is nog steeds zo.

4. Gaat de Artsenvereniging voor Integrale Geneeskunde (AVIG) nog actie ondernemen tegen haar lid Jan Roxs? Op zowel de website van de AVIG als op de (bijzonder knullige) website van Jan Roxs zelf staat hij nog als lid van deze vereniging vermeld. In mijn vorige bijdrage over deze zaak meldde ik dat de AVIG geen vragen over het handelen van Roxs wilde beantwoorden omdat en zolang de kwestie onder de tuchtrechter was. Ik vermoed dat men bij de AVIG nu zal wachten of een eventueel hoger beroep een andere uitkomst heeft. Op zichzelf is wachten tot de uitspraak onherroepelijk is geworden best te verdedigen, maar als er ook in de toekomst geen actie richting deze homeopaat wordt ondernomen, rijst de vraag hoe serieus we de door de AVIG gepropageerde “strikte eisen op het gebied van kwaliteit, opleiding, klachtregeling en tuchtrecht” nog moeten nemen.