Skepticisme

Kloptdatwel.nl was aanwezig bij het symposium van de Vereniging tegen de Kwakzalverij 2010.

Boekpresentatie: Bekocht of behandeld?

Volgens het programma zou er eerst een boekpresentatie plaatsvinden. Deze ging echter niet door omdat de uitgever had besloten het boek al in september te publiceren. Volgens dagvoorzitter Rien Vermeulen zou het enigszins mosterd na de maaltijd zijn om het boek ‘Bekocht of behandeld?’ nu als primeur te presenteren.

Ondergetekende heeft het boek aangeschaft, en heeft na even gebladerd te hebben al een opmerkelijk feitje ontdekt dat hij nog niet wist: er schijnen ook 100.000 maal verdunde homeopathische middelen te zijn. Dat is dus nog eens 99.970 maal de reguliere sterkste verdunning van 30C. Aangezien het nogal een tijdje duurt om dit te maken (stel je eens voor hoe vaak je dit zal moeten schudden) worden de middelen voor duizenden euro’s verkocht.

Uitreiking Meester Kackadorisprijs

Er werd vervolgd met de uitreiking van de Meester Kackadorisprijs. Deze prijs voor de beste kwakzalver van 2010 werd door de jury toegekend aan de Triodos bank wegens de investeringen en subsidies die de bank via de Triodos Foundation doet aan o.a. Homeopaten Zonder Grenzen.

In het juryrapport kun je lezen dat o.a. Wesley Sneijder (vanwege de power balance), Universiteit Wageningen (onderzoek naar homeopathie bij varkens) en uitgever EPN (pro-homeopathisch standpunt in VWO scheikundeboeken) genomineerd zijn.

Dr. Edzard Ernst

Dr. Ernst sprak als eerste waarbij hij een interessant overzicht gaf van zijn bevindingen na (als ik mij goed herinner) 17 jaar onderzoek naar ‘CAM’, Complementary and Alternative Medicine. Buiten de logische bevindingen zoals dat homeopathie toch echt absoluut geen effect heeft kwam hij ook met dubieuze bevindingen, zoals dat na een meta analyse zou blijken dat acupunctuur werkt bij osteoartritis. Over de werkzaamheid van acupunctuur bij osteoartritis (in NL ook wel gewrichtsslijtage of artrose genoemd) merkte Cees Renckens (Voorzitter VtdK) terecht op dat er tegen deze kwaal geen enkel middel bestaat. Daarop gaf Ernst toe dat hij werkzaamheid t.b.v. de pijnbestrijding had bedoeld. Wij zijn van mening dat dit toch een ietwat slappe en een tikkeltje misleidende (althans onvoldoende zorgvuldige) voorstelling van zaken van Ernst was geweest.
Ook werd de vraag opgeworpen: waarom werkt het dan bij andere soorten pijn niet? Ernst had daar geen antwoord op.
Hij leek niet te twijfelen aan de kwaliteit van het onderzoek maar zich meer te verbazen dat het simpelweg zo was dat de acupunctuur gewoon werkte bij osteoartritis, en niet bij de rest. De discussie kwam op gang toen er over de juiste blindering werd gesproken. Die van de proefpersonen leek wel in orde, echter de behandelaren waren niet geblindeerd. De laatste opmerking erover uit de zaal was ook de beste oplossing: bij volgend onderzoek zouden alle proefpersonen onder narcose gebracht moeten worden. Logischerwijs twijfelde Ernst of zijn ethische commissie dit goed zou keuren.)

Dr. Ernst sprak ook over het placebo-effect en noemde daarbij 4 punten waarom we geen placebo zouden moeten voorschrijven:

– Het is onethisch: je moet liegen, wanneer je namelijk vertelt dat het middel wat je geeft geen enkele werkzaamheid heeft verdwijnt het placebo-effect.

– Het is onbetrouwbaar: wat de bij de ene persoon werkt, werkt niet per se bij de ander. Sterker nog, wat vandaag bij de ene persoon werkt, betekent dat niet dat dit morgen weer werkt.

– Het is niet altijd veilig:  middelen die gebruikt worden als placebo worden meestal niet gecontroleerd omdat ze toch geen werkzame delen zouden bevatten. Echter klopt dit niet altijd. Zo zou het homeopathische middel Zicam een dusdanige hoeveelheid zink bevatten (en daarmee dus niet meer homeopathisch zijn) waardoor mensen hun reukvermogen zouden hebben verloren.

– Het is niet nodig om een placebo te gebruiken om het placebo-effect te krijgen: wanneer de factoren die het placebo-effect creëren worden toegepast bij een werkzaam middel, krijg je het werkzame deel én daarbovenop het placebo-effect.

Dr. Simon Singh

Dr. Singh vertelde over zijn strijd tegen de engelse ‘libel-laws’. De wetten in Engeland waardoor men overal in de wereld iemand kan aanklagen wegens laster. De kosten reizen vaak boven het miljoen pond als je verliest, en als je wint mag je blij zijn als het slechts 150.000 pond heeft gekost. Je bent dan waarschijnlijk ook weer een of twee jaar verder. Het grootste probleem met de wet is het omgekeerde principe: je bent schuldig tenzij je je onschuld kan bewijzen. Als je het dan ook nog eens zeer gemakkelijk maakt om zo’n laster aanklacht in te dienen (een brief sturen is voldoende) dan heb je al snel de poppen aan het dansen. Lees meer op http://www.libelreform.org en onderteken de petitie, want, ook al heb je er geen banden mee, ook jij kan aangeklaagd worden in Engeland. En dan heb je toch een probleem.

Dit verhaal heeft hij al vaker gedaan de afgelopen twee jaar (google zijn naam maar eens).
Het meest entertainende vond ik dan ook zijn verhaal over Katie Melua met haar nummer Nine Million Bicycles

Een stukje uit de tekst van dat nummer luidt:

We are twelve billion light years from the edge

That’s a guess

No-one can ever say it’s true

But I know that I will always be with you

Als natuurkundige maakte Dr. Singh zich daar een beetje boos over en verzon zijn eigen tekst:

We are 13.7 billion light-years from
the edge of the observable universe,

That’s a good estimate with
well-defined error bars,

Scientists say it’s true, but
acknowledge that it may be refined,

And with the available information,
I predict that I will always be with you

Het leuke is dat Katie Melua daarop de tekst opnieuw ingezongen heeft.

Dr. Jaap van Heerden

Dr. van Heerden sprak vrij hilarisch over Magisch denken en ging in een gedachte-experiment de implicaties eens na van vorige levens. Stel men is in een vorige leven een slaaf geweest en men wil daar een schadevergoeding voor. Wat nu als blijkt dat dezelfde persoon in nog een eerder leven slavenhandelaar is geweest. Heft dat elkaar dan op? De manier waarop dit serieus besproken werd werkte regelmatig op de lachspieren.

Mr. Serge Vlaar

Mr. Serge Vlaar sprak over rechtspraak en waarheidsbevinding. Een leuk voorbeeld wat hij gaf ging over de vaderschapsacties in Engeland na de tweede wereldoorlog. Moeders met een kind beweerden dat een dienstplichtige de vader van hun kind zou zijn. De verwering was dat de betreffende persoon zei 9 maanden voor de geboorte helemaal niet in het land te zijn geweest. De rechter kwam ten gehore dat de persoon wel 9 maanden en 10 dagen voor de geboorte in het land was en hopla, een nieuwe vader was via een klap met de hamer gemaakt. In een volgende zaak besloot de rechter dat 9 maanden en 11 dagen ook wel voldoende was (wat is nu één dag?) en dat ging zo door tot er blijkbaar al zwangerschappen zouden zijn geweest die bijna 11 maanden hadden geduurd. De ‘plus 1 dag’ methode bleek toch niet zo handig.
Gelukkig kon Mr. Vlaar wel vertellen dat “het meestal goed gaat”.