• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Pepijn van Erp

Homeopathische geneesmiddelproef met vuurkoraal

5 February 2014 by Pepijn van Erp 47 Comments

Homeopathische middelen worden meestal weggelachen door wetenschappers en andere critici, omdat de kans dat je ook maar één molecuul van de oorspronkelijke stof terug kunt vinden in de druppeltjes of suikerbolletjes zo absurd laag is. Vergelijkingen als ‘één druppel in de oceaan’ doen het goed, zeker als je er nog bij vertelt dat die oceaan ook een bal water met een doorsnede van meerdere lichtjaren mag zijn. Hoe kan zo’n verdunning werken?

Maar lang niet alle homeopathische middelen zijn zo extreem verdund. En wat te denken van de suggestie van sommige homeopaten dat de wetenschap gewoon nog niet ver genoeg is om het werkingsmechanisme te ontdekken? Homeopaten menen op gefundeerde wijze informatie te kunnen vinden over welk middel zou kunnen werken voor welke kwaal. Ze zuigen die middel-symptoomcombinaties niet zomaar uit hun duim, ze doen geneesmiddelproeven. Hieronder volgt een beschrijving van zo’n geneesmiddelproef die uitgevoerd werd in het kader van de opleiding tot klassiek homeopaat aan de School voor Homeopathie.

Vuur- (of brand)koraal (foto, Jon Hansen via Wikimedia Commons)
Vuur- (of brand)koraal (foto: Jon Hansen via Wikimedia Commons)

Vuurkoraal

Ik trof de scriptie over de geneesmiddelproef aan op de site van Corrie Regelink, [site is offline, scriptie nog wel elders te vinden] die een administratiekantoor heeft, maar daarnaast een opleiding tot klassiek homeopaat volgde. In 2012 schreef zij een scriptie over een geneesmiddelproef met vuurkoraal (link). De keuze viel op vuurkoraal, omdat zij tijdens een duikvakantie in Egypte met dit organisme in aanraking kwam. Geen pretje, want dit neteldier (het lijkt sterk op koraal, maar is het niet) kan branderige ontstekingen op de huid veroorzaken. Dat verklaart meteen de naam (eigenlijk brandkoraal).
Vuurkoraal was nog niet beschreven in de Materia Medica en daarom een interessant stofje om te onderzoek wat voor mogelijkheden het zou kunnen hebben. Regelink schrijft: “Wat zou het dan fijn zijn als er een homeopathische remedie bestaat, die de genezing van dit soort wonden kan bevorderen”, waaruit we zouden kunnen concluderen dat ze in feite wilde toetsen of ze er een isopathisch middel van zou kunnen maken.

Verschillende soorten provings

In  de scriptie worden verschillende methoden beschreven voor zo’n geneesmiddelproef of ‘proving’, die ik hier letterlijk overneem:

  • Toxicologische proving (of Heroïsche proving) – Dit is de basisvorm waarbij een stof op zijn (giftige) ziekmakende effect wordt getest. Een toxicologische ervaring is vaak de manier waarop een dergelijk middel onder de aandacht komt van de homeopathische gemeenschap (Hering’s eerste ervaring met Lachesis was een eigen vergiftiging door een slangenbeet).
  • Hahnemann proving – De standaard en meest belangrijke proving. Deze omvat een groep van 5-25 mensen, van zowel mannen als vrouwen, die het middel in een bepaalde potentie innemen en de symptomen registreren gedurende enkele weken tot maanden. Idealiter heeft iedere deelnemer een “supervisor” om hem te helpen de symptomen te analyseren en te registreren. De proving kan blind of dubbelblind gebeuren, in één of meerdere potenties, al of niet met een placebo ertussen. De voordelen van deze provings liggen in het feit dat ze tijd en ruimte bieden voor de symptomen om zichzelf te ontwikkelen en te manifesteren, iets wat met name lijkt te gelden voor de fysieke symptomen.
  • Trituratieproving – Een proving waarbij de bereiding van het middel door trituratie* (verwrijving)  gepaard gaat met het bewust worden van het effect, de werking van het middel. Deze proving is enigszins vergelijkbaar met een meditatieproving. Fraser stelt in zijn boek dat de fysieke aanwezigheid van het middel echter het verschil maakt en meer gefundeerde (dieper emotionele) gegevens verschaft die gemakkelijker te interpreteren en te gebruiken zijn dan bij een meditatieproving. In het algemeen omvat deze proving een groep van ongeveer 6 mensen.
  • Meditatieproving – Bij deze proving concentreert de groep zich op een bepaald middel om vervolgens in een meditatieve staat alle ervaringen te registreren. Het is de meest controversiële methode, omdat deze het ‘verst’ weg ligt van het fysieke middel en de meest uiteenlopende resultaten geeft. Maar als er een samenhangende groep van ervaren provers aan zo’n proving meedoet, dan kan het ook een snelle manier zijn om een uitgebreid beeld van het middel te krijgen. Fraser zegt in zijn analyse van het boek Meditatieve Provings van Madeline Evans dat deze provings wel degelijk de ware (subtiele) aard van een middel openbaren, beter dan een droomproving. Maar vaak ontbreekt volgens hem de informatie over de herkomst van het gebruikte middel en de wijze van prepareren, iets wat hij van belang acht voor de juiste interpretatie van de resultaten.
  • Droomproving – Bij deze proving wordt doorgaans met het middel in de nabijheid geslapen, waarna de daaropvolgende droom als het resultaat van het middel wordt gezien. Dit betekent (volgens Fraser) dat er met name emotionele en weinig fysieke informatie wordt gegenereerd. Bovendien ziet Fraser het gevaar bij deze proving dat de eigen thema’s en bekommernis van de prover hier het minst makkelijk te scheiden zijn van de thema’s van het geprovede middel.

Voor haar onderzoek naar het vuurkoraal koos Regelink voor de trituratieproving.

De trituratieproving

Het basismateriaal
Het basismateriaal

Het basismateriaal voor de trituratie was een stuk vuurkoraal dat Regelink in 2011 had opgedoken in de Rode Zee. Dat werd stuk geslagen met een hamer en er werden een aantal porties van o,1 gram van het fijnere gruis verzameld. Dit gruis werd nu in verschillende stappen ‘verwreven’ met melksuiker.
Je begint met zo’n portie van o,1 gram vuurkoraal waaraan 1/3 van 10 gram melksuiker wordt toegevoegd. In een vijzel verwrijf je dit met enige kracht gedurende zes minuten, dan schraap je vier minuten het verwrevene van de bodem van de vijzel en stamper. Dan weer zes minuten wrijven en vier minuten schrapen. Dan voeg je een volgend derde deel van de melksuiker toe en herhaal het wrijf- en schraapgebeuren. In de volgende stap, u raadt het al, wordt het laatste beetje van de 10 gram melksuiker toevoegd en weer wrijven, schrapen, wrijven, schrapen. Dan heb je na ruim een uur werken Vuurkoraal C1 gekregen, de eerste stap in de trituratie.
Als je hetzelfde procedé toepast met als basismateriaal Vuurkoraal C1, krijg je (na weer een uur werken) Vuurkoraal C2. En zo gaat het verder. Bij de trituratie die Regelink op 18 augustus 2012 uitvoerde, waren zeven mensen betrokken. Zij gebruikten vijf vijzels en aan het einde van de sessie hadden ze Vuurkoraal C3 gemaakt. Dit is dus een verdunning van één deel op miljoen, wat voor homeopathisch middelen nog vrij bescheiden is. Onder het verwrijven werden opmerkingen en observaties genoteerd door de wrijvers zelf of door diegenen, die even geen vijzel in de hand hadden. “Daarna hebben we een gesloten kring gevormd door de hand vast te houden van degene die naast je zat en gezamenlijk een woord van dank naar elkaar en naar “de geest van het Vuurkoraal” uitgesproken.”

Symptomen

De observaties tijdens de trituratie werden verdeeld in globale categorieën: mentale en fysieke symptomen, en ‘generaliteiten en modaliteiten’. Bijgehouden werd hoeveel van de deelnemers dezelfde symptomen signaleerden of opmerkingen maakten. Zo werd bij mentale symptomen door vijf ‘provers’ een ‘ontspannen gevoel’ genoteerd (en dat zeven keer) en tien keer ‘irritatie door anderen’. Twee provers maakten grapjes (vier keer) en één prover liet optekenen dat hij of zij steeds in de war was.
Bij de fysieke symptomen zien we bijvoorbeeld een aantal keer een ‘branderig gevoel in wijsvinger’, ‘voetschimmel, linkervoet’, ‘kriebel op het hoofd’ en één man meldde ‘jeuk in de schaamstreek’. Bij de ‘generaliteiten en modaliteiten’ komen zaken als ‘heel warm’, ‘opvliegers’ en ‘behoefte aan sterke koffie’ naar boven. Ik heb er geen aselecte steekproef uit getrokken, dus als je een completer beeld wilt hebben, kun je het beste de scriptie er zelf op na slaan.

Deze symptomen worden nu bij de rubrieken van het Reportorium gezet die er het beste bij passen en dan ingedeeld op hoe vaak zo’n rubriek dan opduikt. Ik geef er een aantal in verschillende hoofdrubrieken die het belangrijkst lijken te zijn:

  • Mind – Wearisome (9)
  • Mind – Irritability – trifles, from (9)
  • Mind – Concentration – active (7)
  • Mind – Tranquillity – serenity, calmness (7)
  • Head – Formication (7)
  • Head – Pain (7)
  • Mouth – Heat (6)
  • Extremities – Heaviness – Upper limbs (4)
  • Extremities – Tingling – Fingers – tips (4)
  • Sleep – Bad (2)
  • Dreams – Many (5)
  • Perspiration – Perspiration in general (5)
  • Generals – Heat – flushes of (3)
  • Generals – Food and Drinks – sweets – desire (3)

In de discussie bespreekt Regelink een aantal zaken. Zo verbaasde het haar dat ze geen protocol had kunnen vinden voor de provings. Pas zeven weken na de proving kwam ze achter het bestaan van de Guidelines for Homeopathic Provings van de European Council for Classical Homeopathy (pdf). Een beetje jammer dat haar begeleiders van de School voor Homeopathie haar daar niet op hadden gewezen, want nu bleken bepaalde aspecten van proving niet helemaal in overeenstemming met die guidelines. Ze vraagt zich door de beperkingen die ze daaruit afleidt af of zo’n proving als afstudeerscriptie überhaupt zou kunnen doorgaan voor een echte proving. De hoofdonderzoeker moet namelijk een ervaren homeopaat zijn en mag eigenlijk niet weten welk middel getest wordt. Ook moeten de deelnemers gezond zijn en zij vraagt zich daarover af: “Wie bepaalt dat eigenlijk? Wat nou als een van de provers een ziekte onder de leden heeft die zich nog niet heeft geopenbaard?”
Regelink stelt voor om het onderzoek te herhalen, omdat ze geïnteresseerd is tot welke bevindingen een anders samengestelde groep (jonger bijvoorbeeld) zou komen. Of onder andere omstandigheden; op de dag van de trituratie was het bijvoorbeeld nogal warm geweest (35°C buiten, 27°C binnen). Ook een Hahnemannproving oppert ze en toepassing van het middel ter plekke bij duikers die zich verwond hebben aan vuurkoraal. Opmerkelijk genoeg beschouwt zij die laatste toepassing niet als isopathie, omdat het middel, het door haar getritureerde Vuurkoraal C3, niet van de zelfde vuurkoraal is gemaakt als dat waaraan zo’n onfortuinlijke duiker zich geblesseerd zal hebben. 

Nabeschouwing

Je zou verwachten dat homeopaten de kern van hun kennis, al die middel-symptoomcombinaties, regelmatig kritisch tegen het licht zouden houden. Alleen al om de resultaten van provings van hun collega’s te controleren. Skeptici stellen dat het niet om robuuste relaties gaat. Als je de provings herhaalt zonder dat de deelnemers weten wat het middel is, zullen er andere symptomen in het lijstje voorkomen en andere eerder waargenomen symptomen niet optreden. Met een dubbelblind gecontroleerde proef kan je dat ook makkelijk vaststellen. Geef een aantal proefpersonen het echte middel en anderen een placebo (of een heel andere homeopathisch middel) en kijk of er significante verschillen gevonden kunnen worden. Zo’n proef is al vele malen voorgesteld, onder andere door Skepsis, maar telkens haken homeopathische organisaties of individuele homeopaten af.
De in de scriptie geopperde herhalingsproeven lijken eerder bedoeld om te kijken of in andere omstandigheden andere symptomen optreden om zo de toepassing van het middel specifieker op de situatie van een persoon toe te kunnen spitsen. Dat je een herhalingsproef zou doen onder zo gelijk mogelijke omstandigheden om de gevonden middel-symptoomcombinaties aan falsificatie te onderwerpen, lijkt niet aan de orde te komen.
Maar maken homeopaten zich dan geen zorgen over de wankele basis voor het voorschrijven van hun middelen? Ik kan niet in hun koppies kijken, maar in de praktijk zeggen ze dat als een middel niet blijkt aan te slaan, er gewoon naar een ander middel gekeken wordt. Het ‘niet aanslaan’ wordt dus niet terugvertaald in twijfel over de middel-symptoomcombinatie in kwestie. Met wat trial-and-error kan zo een aandoening genoeg tijd krijgen om vanzelf over te gaan en zo leiden tot een ‘homeopathisch succes’ … of de patiënt zoekt zijn heil elders, of het loopt nog anders.

Lees ook:

  • ‘Homeopathische proeven‘, Rob Nanninga op het Skepsisblog (2008)
  • ‘De achilleshiel van de homeopathie‘, Jan Willem Nienhuys op de site van Skepp (2010)
  • ‘Op zoek naar het similiaprincipe‘, Rob Nanninga, Skepter 26.1 (2013)

Filed Under: Alternatieve schade, Gezondheid Tagged With: brandkoraal, geneesmiddelproef, homeopathie, proving, School voor Homeopathie, vuurkoraal

Rechtszaak om rotsblok op Mars

31 January 2014 by Pepijn van Erp 5 Comments

Het karretje Opportunity, dat al weer tien jaar op Mars rondrijdt, ontdekte drie weken terug iets vreemds: op een plek waar het twaalf marsdagen eerder was langsgekomen, lag nu opeens een voorwerp. Volgens NASA waarschijnlijk een stuk rots dat bij een draaimanoeuvre van Opportunity is losgewrikt en naar de bewuste plek is gerold. Of misschien een brokstuk van een nieuwe inslag vlakbij.
Rhawn Joseph vindt dat NASA niet voldoende doet om dit mysterie tot op de bodem uit te zoeken. Schandalig, want volgens hem zijn er goede aanwijzingen dat het object in feite om een levensvorm gaat die daar ter plekke is gegroeid! Hij heeft nu een rechtszaak aangespannen tegen NASA om ze te dwingen die hypothese te onderzoeken.

The Object In Question NASA/JPL-Caltech/Cornell Univ./Arizona State University
Het object in kwestie (NASA/JPL-Caltech/Cornell Univ./Arizona State University)

Joseph stelt dat het object “op een paddestoelachtige schimmel lijkt, een samengesteld organisme bestaande uit kolonies van korstmossen en cyanobacteriën, dat op aarde bekend zou staan als Apothecium.” Zijn argumenten en zijn eisen zijn te lezen in dit document. NASA moet minimaal 100 close-ups maken in hoge resolutie en 24 microscopische opnames van gespecificeerde onderdelen van het ding. En om dat goed te kunnen controleren moet Joseph onmiddellijk toegang krijgen tot de command facility en twee astrobiologen mogen aanwijzen als lid van het team dat Opportunity begeleidt. En o ja, als het inderdaad om een biologisch dingetje blijkt te gaan, moet Joseph erkend worden als ontdekker en eindverantwoordelijkheid krijgen over zes wetenschappelijke artikelen die de ontdekking bespreken en daarvan als eerste auteur genoemd worden. Als bewijsmateriaal stuurt Joseph uitvergrotingen van bovenstaande foto’s mee, waarbij hij op de linker een pijltje zet bij het stipje dat uitgegroeid zou zijn tot het object. Geen speld tussen te krijgen, natuurlijk.
Joseph is een aanhanger van de Panspermia hypothese, het idee dat het leven op Aarde een buitenaardse oorsprong heeft en via meteorieten op Aarde is beland. Hij schrijft o.a. in The Journal of Cosmology, het blad waarin ook het artikel verscheen over fossielen die zouden zijn aangetroffen in een meteoriet die op Sri Lanka was neergekomen. Het artikel over Joseph in RationalWiki geeft meer informatie over zijn rare ideeën. Dat wordt nog lachen in de rechtszaal.

De aanpak van NASA lijkt me zinniger en de mensen die er mee bezig zijn lijken me enthousiast genoeg om de oorsprong van ‘Pinnacle Island’ zoals het rotsblokje is genoemd, te achterhalen. Dit is een stukje uit een uitgebreidere persconferentie van 22 januari jl.:

Meer over deze zaak is bijvoorbeeld te lezen op de website van Popular Science (1,2) of via Doubtful News.

Filed Under: Wetenschap Tagged With: aliens, buitenaards leven, mars, nasa, panspermia, rechtzaak, Rhawn Joseph, ruimtevaart

Uitbraken van met vaccinatie voorkombare ziekten op de kaart

28 January 2014 by Pepijn van Erp 87 Comments

Ondanks het grote succes van vaccinatiecampagnes zijn er toch regelmatig uitbraken van ziekten die met die vaccins voorkomen hadden kunnen worden. Dat speelt niet alleen in gebieden waar door oorlogsomstandigheden of andere logistieke problemen het sowieso erg moeilijk is om de vaccinatiegraad hoog genoeg te krijgen, maar helaas ook in gebieden waar dat niet speelt, zoals in ons eigen landje. De recente mazelenuitbraak is daar een triest voorbeeld van. De redenen zijn bekend: sommigen laten hun kinderen niet vaccineren uit geloofsovertuiging en de mythes die verspreid worden door de antivaccinatie-beweging doen ook geen goed.

Op de site van de Council on Foreign Relations (CFR) staat een zeer interessante interactieve kaart waarop de uitbraken van ziekten als mazelen, bof, kinkhoest, polio, rode hond en een paar andere, zijn weergegeven per jaar (sinds 2008) en per regio. Door op een cirkeltje van een uitbraak te klikken, krijg je meer informatie over die uitbraak. “These outbreaks illustrate a worrying trend and raise the sense of alarm regarding failures in and public resistance to vaccine efforts”, aldus Laurie Garrett, senior fellow for global health bij CFR. “Small decreases in vaccine coverage are known to lead to dramatic increases in outbreaks of vaccine-preventable diseases.” Wel een mooi, maar geen vrolijk stemmend kaartje.

Uitbraken van 2008 t/m 2013 (klik op kaartje om naar de echte interactieve kaart te gaan)
Uitbraken van 2008 t/m 2013 (klik op kaartje om naar de interactieve kaart te gaan)

De kaart trok de afgelopen weken opeens behoorlijk wat aandacht via social media en er werd op diverse grote websites genoemd. En dat terwijl de website al sinds 2011 in de lucht is. Tim Farley, bekend van de websites “What’s the Harm?“en Skeptools zocht uit hoe dit nu opeens zo populair werd: “A butterfly flaps its wings on Twitter, and a vaccine map goes viral“.

 

Filed Under: Alternatieve schade, Gezondheid, Kort Tagged With: antivaccinatie mythes, bof, kinkhoest, mazelen, polio, rode hond, vaccinatie, vaccins, ziekten

Fukushima Hoaxes

23 January 2014 by Pepijn van Erp 7 Comments

Even schrikken: “Op 5 jan 2014 is er nog meer tragedie te melden rond Fukushima. Medewerkers van het Russische ministerie van Defensie registreerden op 31 december twee ondergrondse explosies hebben geregistreerd in het gebied rond Fukushima: eentje met een magnitude van 5,1 en een kleinere van 3,6 kort daarop.” Alsof de kernramp bij Fukushima in werkelijkheid nog niet erg genoeg is, scheppen sommigen er blijkbaar genoegen in om dit soort onzin te verzinnen en actief te verspreiden op Internet.
Het aangehaalde kromme citaat komt van de website ‘Wij Worden Wakker‘, die neemt het nieuwtje over van ‘The European Union Times‘ en die weer van ‘WhatDoesItMean.com‘. Zo gaat het met veel van die verhalen, de ene dubieuze site neemt het van de andere over en met een beetje pech ziet het verhaal er op een gegeven moment net geloofwaardig genoeg uit dat het ‘viral’ gaat via Facebook en Twitter.

Fukushima-disaster-640x250

Hoaxes rondom Fukushima zijn niet zo wijd verspreid in Nederland, misschien omdat Fukushima zo’n eind weg ligt. Op de bekende stekkies voor complotdenkers als WantToKnow.nl en Niburu.nl zie je er in ieder geval niet al te vaak berichten over. Hoe het met de verspreiding via Facebook zit, is lastig vast te stellen. Op de beruchte Amerikaanse sites als Infowars en NaturalNews is dat heel wat anders, daar koppelen ze het liefst elk afwijkend natuurfenomeen aan de gevolgen van de kernramp. De westkust van de Verenigde Staten ligt natuurlijk ook maar nét aan de overkant van de Stille Oceaan en kijkt zowat op Fukushima uit …

Het is geen doen om alle spookverhalen hier te ontzenuwen, maar ik zal een paar van de meest in het oog springende voorbeelden geven en verwijzingen geven naar sites die kunnen helpen om de waarheid van de verdraaide feiten, halve waarheden en complete verzinsels te onderscheiden.

Golfhoogtes van de tsunami, geen stralingsniveaus
Golfhoogtes van de tsunami, geen stralingsniveaus

Eén van de afbeeldingen die de laatste tijd maar blijft opduiken in de alarmerende berichten is het kleurige plaatje hiernaast. De websites Snopes.com geeft de achtergrond en in hetzelfde stuk staat trouwens ook de achtergrond van het enge citaat in de eerste alinea van deze blog.
In augustus 2013 brachten de Japanse autoriteiten het slechte nieuws dat er heel veel radioactief besmet geraakt koelwater in zee loopt, omdat het via het grondwater vermengd raakt. Een aangebrachte laag die dat zou moeten voorkomen, blijkt niet helemaal waterdicht.
Buiten de serieuze media werd dit bericht vaak vergezeld van dit plaatje alsof het zou gaan om de verspreiding van dat radioactieve water. Daar slaat het echter helemaal niet op. Het is gemaakt door het National Oceanic and Atmospheric Administration in maart 2011 meteen na de aardbeving, die de opeenvolgende catastrophes in gang zette, en laat zien wat de golfhoogte was van de tsunami die volgde. Niks niet radioactieve straling!

Screenshot van YouTube video die hoge stralingsniveaus laat zien op stradn bij San Francisco
Screenshot van YouTube video die hoge stralingsniveaus laat zien op strand bij San Francisco

Van wat recentere datum is een video op YouTube, waarin een ongewoon stralingsniveau op een strand bij San Francsico wordt gemeten met een Geigerteller:

This shocking video was taken December 23rd 2013 with a quality Geiger Counter south of Pacifica State Beach (Surfers Beach) California.
Background radiation reading is 30 CPM. Near the ocean it’s 150 CPM. The moister coming from the ocean waves seems to be what makes the Geiger Counter jump up 5X. This is not normal at all. More thorough testing needs to be done.

Deze metingen worden even in het juiste perspectief gezet in een bespreking van Ken Adachi op ‘Educate-Yourself’ [update 3/3/2014: in de commentaren wordt er terecht op gewezen dat de rest van die site vol onzin staat. Merkwaardig, maar ook ‘loonies’ kunnen natuurlijk wel eens een goed stuk schrijven]. De hogere achtergrondstraling komt van het zand, is niet uitzonderlijk hoog en het niveau waarbij het alarmerende piepje afgaat kun je zelf instellen. De maker van het filmpje heeft een hele berg aan complotvideo’s rond Bigfoot en de moord op Kennedy op zijn YouTube-kanaal staan, ook geen goed teken. Erg overtuigend is het filmpje sowieso niet als je er wat beter op let: waarom dalen de meetwaarden bijvoorbeeld als de maker van het filmpje met zijn apparaat dichter naar het ‘besmette’ water loopt?

antipode van Fukushima, komt hier die reactor soms weer te voorschijn na een meltdown?
antipode van Fukushima – komt hier die reactor soms weer te voorschijn na een meltdown?

Van het laatste plaatje kan ik me nauwelijks voorstellen dat iemand het serieus zou nemen, zie het daarom maar als humoristische uitsmijter.

Veel van deze bangmaakverhalen worden snel ontkracht, maar als je niet weet waar je moet zoeken, loop je die verhalen misschien mis. Op Skeptoid las ik een aantal blogs die behoorlijk wat van de onzinverhalen weerleggen (1,2,3). Snopes is vaak snel en op een site als ‘Deep Sea News‘ is ook veel goede informatie te vinden met betrekking tot de gevolgen voor het leven in de zee. ‘Educate-Yourself’ dat ik al aanhaalde, heeft ook een lange lijst met misinformatie [NB de rest van die site staat vol onzin].

Een andere manier om achter dit soort debunks te komen is natuurlijk om de browserapp van rbutr.com te installeren (nu ook voor Firefox!) of daar te zoeken op bestaande rebuttals. Zelf zoeken in Google met wat woorden uit het dubieuze nieuws en extra zoekterm ‘hoax’ werkt ook vaak goed.

Filed Under: Hoax, Pseudowetenschap Tagged With: fukushima, hoax, nucleaire ramp, straling

Hoe overleef ik de Nationale Gezondheidsbeurs?

20 January 2014 by Pepijn van Erp 13 Comments

Vrijdag 24 januari gaat het weer los: de Nationale Gezondheidsbeurs in de Jaarbeurs te Utrecht. Drie dagen lang hebben tal van organisaties en bedrijven die iets met gezondheid zeggen te doen de gelegenheid om hun verhaal aan de bezoekers te vertellen. Naast serieuze organisaties als patiëntenverenigingensurvivalguide640x250,  valt toch vooral het enorme aanbod aan onzinverkopers op. Die hebben geen positieve invloed op uw gezondheid, maar mogelijk wel een zeer negatieve invloed op uw portemonnee. Daarom een handige checklist met wat zinnig tegengas voor ‘een gezond dagje uit!’

De exposanten op de beurs zijn ingedeeld in vijf ‘zones’: Eten & Drinken, Medisch & Zorg, Body & Mind, Sport & Avontuur en Beauty & Verzorging. In bijna al deze zones zijn wel aanbieders van dubieuze producten of therapieën te vinden. Eerst een kleine selectie, onderaan staat een lijst met meer bedenkelijke zaken op de beurs met verwijzingen naar informatie die duidelijk maakt waarom je de verkooppraatjes niet zomaar moet geloven.

ortho-instituut-logoEr staan nogal wat bedrijven die de orthomoleculaire geneeskunde propageren op de beurs, zo ook het Ortho Institute van dr. Gert Schuitemaker. De term ‘orthomoleculair’ is afkomstig van tweevoudig Nobelprijswinnaar Linus Pauling, maar die kreeg die onderscheidingen niet voor zijn medisch inzicht. De orthomoleculairen gaan heel wat verder dan de vitamine C van Pauling en hebben schappen vol vitaminepillen en andere supplementen. Allemaal overbodig als je maar een beetje gevarieerd eet; hoofdzakelijk schadelijk voor de portemonnee.

kvhn-logoDe homeopaten van de Koninlijke Homeopathie Vereniging Nederland zijn er ook. Wedden dat zij u zullen vertellen dat de o zo neutrale Zwitserse overheid heel positief is over homeopathie? Dat is één van de mythes die ze de laatste jaren verspreiden. Klopt niets van, de Zwitserse overheid wil er juist van af. Maar hoe vaak je dat homeopaten ook uitlegt, een volgende keer komen ze er gewoon weer mee aanzetten. Hun eigen geheugen werkt blijkbaar net zo min als het  ‘geheugen’ van hun hoogverdunde watertjes en suikerbolletjes. Misschien dat u ze nog kunt vragen of ze toch een keer aan testje mee willen doen?

spininversion-logoEr zijn ook een paar bedrijven die u bang willen maken voor elektromagnetische velden, van Wi-Fi en mobiele telefoons vooral. Spininversion.nl is er zo één (een andere is Floww). Aan het logo kunt u zien waartegen hun producten allemaal wel niet werken. Tip: probeer eens te bellen met uw mobiele telefoon als u in de buurt staat van één van die piramides of fallusvormige objecten, die verkocht worden ter bescherming. Als u bereik hebt, dan werkt het dus niet! Het ‘wegzuigen’ van straling is onzin. Meer daarover in: ‘Onzin over spininversie en elektrosmog‘ En laat u ook niet inpakken door de mooie certificaten!

kangenwater-logoAan water worden talloze bijzondere eigenschappen toegeschreven. Je kunt ook wat gaan rommelen aan de mineralen in je kraanwater. Doe dat met een duur apparaat en een wetenschappelijk klinkend verhaal en je krijgt zoiets als Kangenwater: “het drinken van Kangen Water is te vergelijken met detoxen: het zorgt ervoor dat zure afvalstoffen uit het lichaam verwijderd worden. Het water dringt tot diep in de cellen door, waardoor het ontgiften gemakkelijk en op een diep niveau gebeurt.” Klinkt mooi, maar het lichaam regelt dat allemaal zelf wel; het drinken van dit dure water helpt daar niet beter bij dan gewoon kraanwater. Zie ‘Kangen Water‘ op de Skepsis-site.

survivalguide600x169
Hieronder de beursdeelnemers die een verhaal vertellen waar een luchtje aan zit, met verwijzingen naar websites waar u de nodige kritiek kunt vinden. De lijst is vast niet uitputtend, maar bevat toch al een kwart van de exposanten. Twijfelt u aan het verhaal van een bedrijf dat er niet bij staat, zoek dan eens met een Skeptische zoekmachine. Dan blijft u gevrijwaard van alle onkritische (vaak door die bedrijven zelfgeschreven) juichverhalen.


NGB 2014: Zone Eten & Drinken SelectShow

StandExposantCommentaar met links
E33Exendo Epigenomicsoverbodige voedingssupplementen
E46Natuurlijke Geneeswijzenorthomoleculaire en andere natuurgeneeskunde
E20Nutriliteoverbodige voedingssupplementen
E28Ortho Institutepropaganda voor orthomoleculaire geneeskunde
E26Plantinaorthomoleculaire geneeskunde
E27Unlimited Healtho.a. bioresonantie en hoge darmspoeling


NGB 2014: Zone Medisch & Zorg SelectShow

StandExposantCommentaar met links
M43ASEA Beneluxanti-oxidanten en metabolieten, duur water
M16Bach RescueBach bloesem remedies (Skepter)
M33Bewust Gezond groepPsycho Neuro Endocrino Immunologie, in feite ook orthomoleculaire geneeskunde
M71Bloedwaardentest.nldubieuze testen voor voedselintolerantie, en ook voor Lyme en Candida
M66Ver. Buteyko therapeutenademhalingstechniek met dubieuze onderbouwing
M76Cefaly Anti-migrainebewijs voor werkzaamheid is dunnetjes
M06CPLD Patiëntenverenigingvertelt fabels over elektrosmog (Skepter)
M85De Vijf Wegennatuurgeneeskunde (o.a. orthomoleculaire geneeskunde, laserneedle acupunctuur)
M77Flowwpseudowetenschappelijke nonsens over elektromagnetische velden
M19Gezondheidspraktijk AlkmaarBioresonantie en elektroacupunctuur
M16Green Magmageen bewijs voor claims rond dit voedingssupplement
M03HHP ProfessionalAndullatiematras (SKEPP)
M78Koninklijke Homeopathie Vereniging NederlandHomeopathie, niet meer dan een placebo
M42Magnetix WellnessMagneettherapie (Skepter)
M30Medisalthalotherapie levert waarschijnlijk niet meer dan een ontspanningseffect
B08Mind-machine.nlbinaurale beats (Skepter)
M34MMV (Moermanvereniging)moermandieet
M11Praktijk Wiersmaorthomoleculaire geneeskunde, acupunctuur, bioresontie en ozontherapie
M16Schüsslerzouten van PflügerSchüssler-zouten, een soort homeopathie
M28Totaal BalansToegepaste Kinesiologie
M69Wereld Kanker Onderzoek Fondsheeft veel weg van een namaakfonds


NGB 2014: Zone Body & Mind SelectShow

StandExposantCommentaar met links
B29Academie Bo-YiTCM: acupunctuur en Chinese kruiden
B18Ayurveda VerzorgingAyurveda (Skepter)
B17Change your Life'Evanmedist', variant op Gebedsgenezing?
B39Cosmetische Acupunctuurcosmetische acupunctuur
B33Dosha Ayurvedische PraktijkAyurveda (Skepter)
B25EnergetixMagneettherapie (Skepter)
V19Energetix by HenrikeMagneettherapie (Skepter)
B42HandlezenPraktijk voor handleeskunde
HappinezLees de recensies op Kloptdatwel
B31Hwa To Universityacupunctuur
B15Innersoundacupressuur en Qi via niet bestaande Meridianen (Skepter)
B22Spininversionpseudowetenschappelijke nonsens over elektrosmog
B27Spring Forest QigongQigong, spirituele 'energie'
B40Stralende StenenEdelsteentherapie


NGB 2014: Zone Sport & Avontuur SelectShow

StandnrExposantCommentaar met links
S34Acti-Vitaoverbodige voedingssupplementen
S11Free Choice Lenkei Vitaminenoverbodige voedingssupplementen en misleidende claims


NGB 2014: Zone Beauty & Verzorging SelectShow

StandExposantCommentaar met links
V42Chi InternationalAromatherapie en overbodige voedingssupplementen
V17 Kangen WaterBasisch water (Skepter)
V24Kinesio NederlandKinesio-tape (JREF)
V21La Figure AdorableHerbalife - piramideverkoop
V09Newas/Go-FlowPhysio Acoustic Sound
V14Pro Naturaoverbodige voedingssupplementen
B24Stichting Migozparagnost
V04Touch Flowbloedzuigertherapie voor veel meer aandoeningen dan zinnig is


Voor wie dat handig vindt, is de lijst ook als pdf te downloaden.

Filed Under: Alternatieve schade, Gezondheid, Skepticisme Tagged With: gezondheidsbeurs

  • « Go to Previous Page
  • Page 1
  • Interim pages omitted …
  • Page 158
  • Page 159
  • Page 160
  • Page 161
  • Page 162
  • Interim pages omitted …
  • Page 187
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
Fluoride-angst?
30 June 2025 - Ward van Beek
Fluoride-angst?

Raad eens’, vraagt Cor van Loveren: ‘Het is begin jaren zeventig. Hoeveel gaatjes denk je dat een kind van vijf gemiddeld had?’ Het antwoord: achttien. ‘In haast elke tand zat wel een gat.’ Gemiddeld genomen dan. Er waren ook tanden…Lees meer Fluoride-angst? › [...]

James Randi test wichelroedelopers in Australië
11 June 2025 - SkepsisSiteBeheerder
James Randi test wichelroedelopers in Australië

In 1980 bezocht James Randi Australië op uitnodiging van Dick Smith om daar een test uit te voeren met wichelroedelopers.Lees meer James Randi test wichelroedelopers in Australië › [...]

Polarisatie juist goed voor democratie?
5 June 2025 - Ward van Beek
Polarisatie juist goed voor democratie?

.Soms lijkt het wel alsof we elkaar de hele dag de tent uit vechten. Op social media, bij verjaardagsfeestjes en in talkshows zijn we het oneens over vaccins, over Gaza, over vrouwenrechten. Dat blijkt ook uit onderzoek van het Sociaal…Lees meer Polarisatie juist goed voor democratie? › [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Go Ahead, Make the Case That Science, Free Speech, and the FDA Are Thriving Under Drs. Marty Makary and Vinay Prasad
10 July 2025 - Jonathan Howard

Unlike Drs. Adam Cifu and John Mandrola, I do not constantly boast of my "nuance" or claim to be a master of "clinical appraisal." They have so much to teach me. The post Go Ahead, Make the Case That Science, Free Speech, and the FDA Are Thriving Under Drs. Marty Makary and Vinay Prasad first appeared on Science-Based Medicine. [...]

AI Therapists – Not Ready for Prime Time
9 July 2025 - Steven Novella

Artificial Intelligence (AI) applications are being rolled out at a furious pace. There is no doubt they are potentially powerful tools, although with flaws and limitations. But one thing that large language models do well is mimic conversational speech. They are great chatbots. For this reason one of the early uses of these chatbots is as AI therapists. There are no hard […] The post AI Therapists – Not Ready for Prime Time first appeared on Science-Based Medicine. [...]

After ACIP: Where Robert F. Kennedy Jr. will likely go from here in his quest to eliminate vaccines
7 July 2025 - David Gorski

HHS Secretary Robert F. Kennedy Jr. was on The Tucker Carlson Show last week. It got me to thinking: What's next in RFK Jr.'s crusade against vaccines after he turned ACIP into an antivax committee? The post After ACIP: Where Robert F. Kennedy Jr. will likely go from here in his quest to eliminate vaccines first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc JacobsHet is me duidelijk, @ Klaas van Dijk Het lijkt me heel simpel: wie zwijgt, stemt toe. Incompetentie en collaboratie
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, per abuis heb ik mijn reactie op jouw bericht van 5 juli 2025 (om 21:25) op de verkeerde plek
  • Klaas van Dijk on Bedenkingen bij het rapport over oversterfte van Ronald Meester en Marc Jacobs@Hans1263, het is inderdaad erg opvallend dat de werkgevers van het trio, te weten de VU (Ronald Meester), het Radboud
  • Hans1263 on De linke net-na-het-weekendbijlage (27-2025)De bekende en verderfelijke combinatie van complotgeloof, geloof en kwakzalverij.
  • Renate1 on De linke net-na-het-weekendbijlage (27-2025)https://www.kwakzalverij.nl/nieuws/bestuur-stuurt-brief-aan-minister-en-vaste-kamercommissie-vws/ Waarom verbaast het me niet dat mevrouw Ag

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in