complot

Complotdenkers ontkennen dat de Amerikaanse politica Gabrielle Giffords in Tucson werd neergeschoten. Ze gaan op bezoek bij slachtoffers en nabestaanden van de schietpartij om hun bizarre theorie te onderzoeken. Onderzoek is natuurlijk mooi, maar niet op z’n plaats als er al overweldigend bewijs is dat er niets klopt van je theorie.

Gabrielle Giffords werd op zaterdag 8 januari 2011 neergeschoten tijdens een verkiezingstoespraak in een winkelcentrum in Tucson. De vermoedelijke dader, Jared Loughner werd kort daarna gearresteerd.

Ed Chiarini van de website wellaware.com denkt dat er helemaal geen schietpartij is geweest. Er zijn volgens Chiarini allerlei aanwijzingen dat er sprake was van een oefening van het Ministerie van Binnenlandse Veiligheid (Homeland Security). Er klopt niets van Chiarini’s theorie: de nasleep van de schietpartij is uitgebreid op de TV geweest, ook in Nederland, de media doen uitgebreid verslag van het wonderbaarlijke herstel van Giffords, de begrafenissen van de 6 slachtoffers zijn op de TV geweest en de vermoedelijke dader is in staat van beschuldiging gesteld. En moeten we geloven dat iedereen die bij de schietpartij betrokken is geweest (politiemensen, dokters, ambulancepersoneel, omstanders, nabestaanden) allemaal samenzweren om de complottheorie overeind te houden? En waarom?

Toch houdt Chiarini voet bij stuk. Zijn theorie is gebaseerd op kleine snippertjes informatie en ongefundeerde gedachten die hij bij elkaar zoekt om zijn theorie te onderbouwen. Dit is het basiskenmerk van iedere complottheorie. Een voorbeeld vind je op de bijgevoegde illustratie: het kan geen echte aanslag zijn geweest, want er waren mensen die een blikje frisdrank en een pakje zoutjes bij zich hadden. Ok, feit is dat mensen iets bij zich lijken te hebben. Maar waarom zouden mensen eigenlijk geen drankje drinken? Of iets eten? En weegt deze informatie op tegen de overweldigende bewijzen dat de aanslag wel heeft plaatsgevonden? En is het aannemelijk genoeg dat letterlijk duizenden mensen samen de werkelijkheid verborgen zouden houden? Kan dat überhaupt wel? Die vragen verdienen natuurlijk veel meer aandacht dan de zelfbedachte losse eindjes van Chiarini.

Tot zover niets vreemds. Een mooi voorbeeld van complotdenken. Vroeger zou je zo’n theorie alleen aan de toog van de lokale kroeg horen, nu heb je binnen een mum van tijd een website. En je krijgt aanhangers.

En die aanhangers maken het wel heel bont.  Die zijn op onderzoek uitgegaan in Tucson  bij nabestaanden en slachtoffers om hun theorie te checken. Volgens een krantenartikel probeerden ze binnen te dringen bij één van de nabestaanden om foto’s te zoeken. Uit het aangehaalde krantenartikel:

“They tried to get into my home,” said the victim, who asked that he not be identified because it might attract more such visitors. “They wanted to know if I had any pictures. They said they didn’t believe the event took place.” The victim said that when he pressed the visitors for identification, one of them presented a business card that listed the Texas conspiracy site, which describes the shooting as an exercise conducted by the Department of Homeland Security. Other people connected to the case, including hospital personnel, victims’ relatives and possible trial witnesses, have received similar visits or seen their images on the Web site, officials said’.

Benjamin Radford, onderzoeker bij de Committee for Skeptical Enquiry (de zusterorganisatie van Skepsis in de USA), is niet verbaasd over deze complottheorie:

“The bigger the story is, the more likely it is that someone will consider it a hoax. In my experience, there is no belief that is so absurd or self-evidently wrong that someone won’t prescribe to it.”