• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar

Kloptdatwel?

  • Home
  • Onderwerpen
    • (Bij)Geloof
    • Columns
    • Complottheorieën
    • Factchecking
    • Gezondheid
    • Hoax
    • Humor
    • K-d-Weetjes
    • New Age
    • Paranormaal
    • Pseudowetenschap
    • Reclame Code Commissie
    • Skepticisme
    • Skeptics in the Pub
    • Skeptische TV
    • UFO
    • Wetenschap
    • Overig
  • Skeptisch Chatten
  • Werkstuk?
  • Contact
  • Over Kloptdatwel.nl
    • Activiteiten agenda
    • Colofon – (copyright info)
    • Gedragsregels van Kloptdatwel
    • Kloptdatwel in de media
    • Interessante Links
    • Over het Bol.com Partnerprogramma en andere affiliate programma’s.
    • Social media & Twitter
    • Nieuwsbrief
    • Privacybeleid
    • Skeptisch Chatten
      • Skeptisch Chatten (archief 1)
      • Skeptisch Chatten (archief 2)
      • Skeptisch Chatten (archief 3)
      • Skeptisch Chatten (archief 4)

Pepijn van Erp

Kustbescherming met Poul Jakobsen, innovatie of pseudowetenschap?

20 December 2013 by Pepijn van Erp 10 Comments

Engels - UK vlag 30x24Het klinkt eigenlijk te simpel: een strand laten aangroeien door er her en der wat plastic buizen in te steken. Maar daar komt de uitvinding van Deen Poul Jakobsen toch zo’n beetje op neer. Hij weet zelf ook niet precies hoe het werkt, maar haalt er naar eigen zeggen wel successen mee op verschillende plekken in de wereld. Aannemer Koninklijke BAM Groep was zo enthousiast dat het wel een proef wilde doen in samenwerking met Rijkswaterstaat. Op no-cure-no pay basis. Tussen 2006 en 2011 vond het experiment, project Ecobeach, plaats bij Egmond aan Zee. Wetenschappers zijn achteraf bepaald niet overtuigd van een positieve bijdrage van de buizen op de aangroei van het strand. Desondanks ontving BAM een bonus van Rijkswaterstaat – omdat niet onomstotelijk bewezen is dat de buizen niét werken.

jakobsen-640x250

Pressure Equalizing Modules

Jakobsen noemt zijn buizen Pressure Equalizing Modules (PEM) en brengt ze aan de man via zijn bedrijf Skagen Innovation Centre. De PEM zijn 2 tot 3 meter lang en de onderste helft is waterdoorlatend. Ze worden ingegraven in het strand in een rijtje loodrecht op de zee met een onderlinge afstand van een meter of 10. Over de breedte van het strand plaats je dan een aantal van die rijtjes telkens met een tussenruimte van 100 meter.
De PEM beïnvloeden volgens Jakobsen de waterafvoer van strand tussen hoogwater en laagwater, het strand valt eerder droog als het water zich terugtrekt. Het strand is dan langer droog en dus waait er misschien makkelijker zand van strand richting duinen. Maar er zijn meer theorieën over de werking. Zo zou via de openingen in de buizen in het zand opgesloten lucht makkelijker kunnen ontsnappen; golven zouden sneller voortbewegen over het ingeklonken strand en daardoor een minder eroderende werking hebben.

Medewerker van BAM met een PEM
Medewerker van BAM met een PEM

Een probleem met al die ideeën is dat de effecten lokaal rondom zo’n PEM nog wel voorstelbaar zijn, maar dat niet goed begrepen wordt waarom het over een heel strand effect kan hebben als er in verhouding zo weinig lijken te staan. Of het ook echt werkt in de praktijk, is niet zo makkelijk te bepalen. De natuurlijke variatie in strandaanwas en afkalving is groot en het effect van een ingreep is moeilijk op conto van zo’n ingreep te schrijven als je niet over langere periode meet.
Op de website van Jakobsen staan zijn succesverhalen, maar de onderbouwing daarvan is niet bepaald overtuigend. Of je moet je tevreden stellen met de foto’s van een tijd vóór en ná aanbrenging van de PEM op diverse stranden over de wereld. Of die foto’s wel bij vergelijkbaar tij, wind en andere atmosferische omstandigheden zijn genomen, is niet makkelijk vast te stellen. Twijfels genoeg, maar toch wekt Jakobsens vinding de interesse van sommige wetenschappers en aannemers.

Ecobeach

De Koninklijke BAM Groep wil de PEM wel uitproberen en zet in 2006 met Rijkswaterstaat het project Ecobeach op. De proef lijkt goed doordacht. Op één strook strand worden PEM aangebracht en een vergelijkbare strook er vlakbij zal dienen als controle. Als de buizen echt werken, zou je verwachten dat het teststrand meer aangroeit dan het referentiegebied.
Ook wordt er samengewerkt met de TU Delft en onderzoeksinstituut Deltares, die wetenschappers zullen het project monitoren en bekijken of het systeem nou echt werkt of niet.
De buizen worden vanaf november 2006 het strand ingeboord en de website gaat de lucht in. De kosten van het project bedragen bijna een miljoen euro; ruim de helft gaat op aan installatie, licentie, onderzoek, onderhoud en verwijderen van de PEM en de rest aan monitoring en analyse.
Na één jaar komt er een tussenrapportage, daaruit blijkt dat die periode te kort is om een trendbreuk waar te nemen. De natuurlijke dynamiek is groot, onder andere door een storm in januari 2007 en een periode met vooral oostenwind tot mei. Niet voor niets was de proefperiode ook op drie jaar gezet. Afwachten dus.

‘Something is rotten in the state of Denmark’

In Denemarken loopt al langer een proef, bij Hvide Sands. Maar al snel beginnen de wetenschappers en het Deense Kystdirektorat te twijfelen aan de werking. Er wordt een commissie ingesteld om het te onderzoeken, omdat Jakobsen het niet eens is met de negatieve conclusies. Professor Hans Burcharth die eerder nog positief was over de vinding van Jakobsen en door hem was voorgedragen als lid van de evaluatiecommissie komt nu ook tot een negatief oordeel (in 2008). Ook andere hoogleraren en deskundigen vellen vernietigende oordelen (rapporten bij het Kystdirektorat). Maar dat legt Jakobsen allemaal naast zich neer. Die hoogleraren zijn natuurlijk betaald door het  Kystdirektorat om die conclusies te trekken en alleen zijn eigen rapporten zijn wetenschappelijk betrouwbaar. Politici vonden Jakobsen blijkbaar nog geloofwaardig; lopende proeven worden voortgezet en nieuwe projecten voorbereid. Een wisseling van de macht en een nieuwe minister betekenen echter een einde voor het geëxperimenteer in november 2011.
Ook op andere plekken op de wereld waar Jakobsen bezig is met zijn PEM weet hij mensen tegen de haren in te strijken. In Australië kwam een negatief rapport uit, maar ook daar zet Jakobsen een eigen positief rapport tegenover. Dat directe counteren van kritiek ligt hem wel. Het volgende item van de Deense televisie laat zien dat de kustbewaking in januari 2013 eindelijk de buizen bij Hvide Sande verwijdert. Jakobsen staat doodleuk een eindje verderop nieuwe buizen het strand in te boren. Het leidde  tot een aangifte bij de politie tegen Jakobsen voor het zonder toestemming plaatsen van PEMs. En die gaf op zijn beurt het Kystdirekorat aan voor het beschadigen van de bestaande PEM-installatie. Gezellig.

Evaluatie?

In 2011 werden in Nederland de buizen verwijderd. De eindevaluatie liet echter op zich wachten. De website van Ecobeach laat niets nieuws zien sinds september 2008 (zie naschrift 15/1/2014). Een kennis uit Denemarken vroeg diverse malen bij Rijkswaterstaat hoe het stond met het eindrapport. Dat zou eerst in in juli 2011 moeten komen, maar de verschijningsdatum werd telkens opgeschoven. Ik belde zelf in maart dit jaar eens met Rijkswaterstaat: het tweede kwartaal van 2013 zou het er dan moeten zijn. Inmiddels is duidelijk dat zo’n eindverslag er voorlopig nog niet komt, wel kwam er een folder uit, waarin de resultaten van het experiment en de bijzondere samenwerkingsvorm tussen Rijkswaterstaat en BAM in staan beschreven. Die folder is nog niet online te vinden bij Rijkswaterstaat of de Ecobeach-site, maar nu hier wel (zie naschrift).

Uit die folder:

De resultaten tot nu en de bijdrage van Ecobeach hieraan zijn moeilijk verklaarbaar met de bestaande wetenschappelijke inzichten. Dit leidt tot veel discussie, zowel in Denemarken als in Nederland. Als een eventuele werking niet met de bestaande theorieën uitgelegd kan worden, leidt dit snel tot de conclusie dat het niet kan werken. De resultaten zijn echter veelbelovend. Daarom is Rijkswaterstaat benieuwd naar verder onderzoek.
Kennisinstituut Deltares voerde voor Rijkswaterstaat de analyses van de resultaten uit. Ook hier ontstond discussie over de interpretatie en de conclusies die daaruit kunnen worden afgeleid. Rijkswaterstaat en BAM onderschrijven niet alle interpretaties en onderbouwingen uit de analyse van Deltares.

Testgebied van Ecobeach. Let ook op de 'nourishments' die hoogstwaarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor de aangroei tijdens de testperiode
Testgebied van Ecobeach. Let ook op de ‘nourishments’ die hoogstwaarschijnlijk verantwoordelijk zijn voor de aangroei tijdens de testperiode

Interessant, een discussie. Het was al wel eerder duidelijk dat er een verschil van inzicht was ontstaan tussen BAM enerzijds en de bij het project betrokken wetenschappers anderzijds. Eén van de scripties die geschreven werd door een masterstudent van de TU Delft (oktober 2011) wordt in de online versie (pdf) voorafgegaan door drie pagina’s van BAM. Daarin geeft BAM aan dat het bepaalde conclusies in de scriptie niet deelt.

Het eindrapport van Deltares staat wel online en dat dateert al van november 2012, daar zijn mijn kennis en ik nooit op gewezen door Rijkswaterstaat. De conclusie van Deltares is inderdaad heel wat minder positief:

As both areas exhibit similar trend breaks, the evidence for identifying and quantifying a possible effect of the Ecobeach system is inconclusive.

The possible influence of the PEM on the local beach and dune morphology falls within the range of natural variability in the study area.

Er staat ook in dat de aangroei die gezien werd in overeenstemming is met de verwachtte aangroei door suppleties die in 2004 en 2005 net ten noorden en zuiden van Ecobeach waren uitgevoerd. Ik kan dit bij elkaar niet veel anders vertalen dan dat er geen aanwijzingen zijn dat de buizen een positieve bijdrage hebben geleverd. Uit alle wetenschappelijk onderbouwde stukken die ik nu over Ecobeach gezien heb, komt ditzelfde beeld naar voren. Waarom is Rijkswaterstaat dan toch zo positief in die folder?

Verschil van inzicht is een bonus waard

Deltares wilde verder geen toelichting geven op het verschil van inzicht en gaf aan dat alles wat ze erover te zeggen hadden in hun rapport staat. Ook bij Rijkswaterstaat klopte ik aan en daar vroeg ik ook hoe het nu zat met die bonus die BAM tegemoet kon zien als de proef zou slagen. In de folder stond daarover:

Het is bijzonder dat deze financiële afspraken zijn gemaakt zonder in detail vast te leggen en te weten waar het onderzoek toe zou leiden. Het was ook de eerste keer dat zo’n financiële prikkel in een innovatieproject van Rijkswaterstaat is toegepast.

En:

Zowel BAM als Rijkswaterstaat zien de financiële prikkel (de ‘bonusregeling’) uit het contract als een positieve stimulans om intensief samen te werken.

Rijkswaterstaat was echter niet veel spraakzamer dan Deltares:

Verschil van inzicht tussen RWS & BAM enerzijds en Deltares anderzijds
Het onderzoek heeft van mei 2005 tot oktober 2011 gelopen. Er zijn zeker belovende resultaten te zien zoals meer zand en de samenstelling van het zand is in de proefperiode veranderd. Deltares kan op basis van het onderzoek niet bewijzen dat Ecobeach niet werkt. Rijkswaterstaat en de BAM willen de effecten van Ecobeach duiden en willen daarom een vervolgonderzoek.

Financiële afspraken
De uitbetaling van de BAM was gerelateerd aan de groei van het strand (uitgedrukt in toename m3 zand). Het strand is gegroeid en dus is de BAM betaald.

Deltares kan ‘niet bewijzen dat Ecobeach niet werkt’ en daarom is de bonus aan BAM uitbetaald? Dat klinkt toch wat merkwaardig. Of is Deltares niet betrouwbaar, omdat ze concurrentie zien in de vinding, zoals Jakobsen in een interview (2008) stelde? Dat klinkt nog merkwaardiger. Het lijkt er eerder op dat Rijkswaterstaat gewoonweg héél graag die bonus wilde uitkeren. Misschien vanwege de bijzondere vorm van samenwerking die zo goed bevallen is?

Dit artikel was niet tot stand gekomen zonder de eerste tip van Robin de Nijs en zijn waardevolle inbreng in het vervolg.

Naschrift 15 januari 2014: het zal wel helemaal niets te maken hebben met het WOB-verzoek dat ik ingediend heb, maar opeens is de Ecobeach-site weer bijgewerkt. Toen ik belde met Rijkswaterstaat in maart 2013 was het laatste bericht van september 2008. Nu staat er heel wat meer, maar de datums die staan bij de berichten zijn dus niet de publicatiedatum! Ook de folder staat nu daar online. Jammer dat er een bericht van 20 december 2013 ontbreekt bij ‘In het nieuws’ 😉

 

Update 10 oktober 2014: Met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur heb ik documenten verkregen, die iets meer helderheid bieden over de gang van zaken. Zie het vervolg:  Ecobeach – hoe een mislukt experiment beloond werd met een staatsbonus

Filed Under: Factchecking, Pseudowetenschap Tagged With: BAM, Deltares, Denemarken, ecobeach, kustbescherming, PEM, Poul Jakobsen, Rijkswaterstaat

Homeopathie tegen biggendiarree en wetenschappelijke integriteit

13 December 2013 by Pepijn van Erp 62 Comments

De Universiteit Wageningen (WUR) ziet geen reden om te kijken naar de mogelijke schending van de wetenschappelijke integriteit bij een artikel over de inzet van homeopathie tegen biggendiarree. Het inhoudelijke meningsverschil zou nog wel binnen de academische kaders van journal en peer review voortgezet kunnen worden volgens de WUR. En eigenlijk konden buitenstaanders sowieso niet klagen. Het gaat echter niet alleen om de inhoudelijke discussie, maar ook om de verantwoordelijkheid om fouten, waarvan de auteurs op de hoogte zijn, toe te geven en te corrigeren. Een artikel met kanjers van fouten blijft zo ongecorrigeerd voortbestaan en wordt door de homeopathielobby al jarenlang gebruikt voor hun propaganda. Ook de Nederlandse en Britse parlementen worden er nu mee lastiggevallen.

De biggenstudie

Het gaat om de biggenstudie die ik eerder op Kloptdatwel heb besproken in “Biggenstudie krijgt prijs: homeopaten blij met dode mus?” De auteurs van de studie zijn Irene Camerlink (toen nog masterstudent), Liesbeth Ellinger (homeopathisch dierenarts), Evert-Jan Bakker (Leerstoelgroep Wiskundige en statistische methoden, WUR) en Egbert Lantinga (Leerstoelgroep Farming Systems Ecology, WUR). Het artikel heeft als titel Homeopathy as replacement to antibiotics in the case of Escherichia coli diarrhoea in neonatal piglets (hier vrij toegankelijk) en er is ook een Nederlandse versie.
Heel in kort komt het er op neer dat ze zeugen voor de bevalling besproeiden met een homeopathisch verdunning van E.Coli (30K) en dat daarna bleek dat er bij de biggetjes die geboren werden veel minder diarree, veroorzaakt door E.Coli, voorkwam dan in een controlegroep.

Er zijn grofweg drie serieuze problemen met dit onderzoek,

  • de statistiek deugt niet: de significantie is op het verkeerde niveau berekend. Het aantal zieke biggetjes is vergeleken, terwijl die elkaar besmetten en het middel aan de zeug is gegeven;
  • de blindering deugt niet: de ‘Wageningse methode’ is gebruikt, dwz. twee sprayflacons, één met het middel en één met placebo, in plaats van 52 flacons, één voor iedere zeug;
  • de bacterie waar het om gaat is helemaal niet aangetoond: het enige sample dat getest werd, kwam negatief terug voor E.Coli.

In mijn eerdere stuk heb dit uitgebreider besproken. Voor een andere kritische bespreking, zie het blog van Kausik Datta: “homeopathy replacing antibiotic? Oy vey!“

Kwakzalver & Kar

In 2011 had ik met Camerlink over de (on)zin van dit soort onderzoek gecorrespondeerd. Met Ellinger raakte ik in het voorjaar van 2012 (dus na mijn ‘dode mus’-stuk) in discussie in de brievenrubriek van het blad Arts & Auto. Door sommigen wordt dat blad gekscherend ‘Kwakzalver & Kar’ genoemd, omdat er nogal eens een kritiekloos stuk over alternatieve gezondheidszorg in verschijnt. Zo’n stuk als dat van homeopathisch arts Michel de Sonnaville, waarin hij de loftrompet stak over de mogelijkheden van homeopathie bij ernstige infectieziekten en ook de biggenstudie aanhaalde (maart 2012). Dat leverde een ingezonden brief op, waarop De Sonnaville in een reactie met een ‘onderzoek’ van een Franse homeopaat over homeopathie tegen cholera op Haïti aan kwam zetten. Het opvoeren van homeopathie als iets dat tegen cholera zou helpen, schoot me in het verkeerde keelgat en ik klom in de pen om deze onethische praktijken aan de kaak te stellen. En passant deelde ik ook een sneer uit over die biggenstudie.
Vreemd genoeg (dacht ik) reageerde Ellinger op mijn brief, verontwaardigd dat ik haar biggetjesonderzoek als prutswerk verwierp. We wisselden nog een paar felle brieven uit. In de laatste brief gaf ze onomwonden toe dat die blindering in de biggenstudie inderdaad op die ondeugdelijke wijze was uitgevoerd. Wat later begreep ik dat De Sonnaville en Ellinger behalve collega’s ook  echtgenoten zijn, maar dat terzijde.

Wetenschappelijke integriteit

Gedurende deze brievenwisseling (die even duurde, omdat Arts & Auto een maandblad is) nam ik via e-mail contact op met Bakker (de derde auteur), van wie ik vermoedde dat hij (mede)verantwoordelijk was geweest voor de statistiek. Hij gaf toe dat ze al anderhalf jaar wisten van die statistische blunder. Ik denk dat ze de opmerkingen daarover van Jan Willem Nienhuys en mij hadden gelezen na mijn mailcontact met Camerlink. Bakker had overigens de data gekregen toen het onderzoek al was afgerond en was dus niet op de hoogte van de foutieve opzet (hij had er blijkbaar ook niet naar gevraagd). Hij gaf nog wel aan dat er met een correcte berekening toch nog een significant resultaat overbleef. Ik heb hem toen voorgelegd of hij zich niet verantwoordelijk voelde om op zijn minst een correctie te plaatsen, zeker nu hij wist dat er nog veel meer mee mis was. Daar kreeg ik echter geen reactie op. Dezelfde gewetensvraag stelde ik ook aan Lantinga, zonder daar een reactie op te krijgen.
Dat verstoppertje spelen en weglopen voor verantwoordelijkheid stoorde me. Dat wetenschappers af en toe een keer flink misgrijpen, kan ik begrijpen, maar om er dan niets aan te willen doen om het recht te zetten, vind ik geen beste zaak. Volgens mij zouden vooral Bakker en Lantinga zich iets moet aantrekken van deze problemen. Camerlink was nog student en Ellinger is zelfstandige, die kon ik ook moeilijk ergens op aanspreken via de WUR. Beide heren voeren de studie echter nog altijd op op hun publicatielijst (1, 2). Ik besloot daarom toch maar de stap te zetten naar de vertrouwenspersoon voor wetenschappelijke integriteit, misschien dat die wat beweging in de zaak kon krijgen. Zou de WUR zelf orde op zaken kunnen stellen?
Toen diende zich het eerste probleempje aan, nergens op de site van de WUR was te vinden bij wie ik moest zijn. Uiteindelijk vond ik uit dat ik bij professor dr. Bas Kemp zou moeten aankloppen. Ik stuurde hem alles, het artikel, mijn blog, de briefwisseling in Arts & Auto, de mailwisseling met Bakker en Lantinga. En om wat duidelijker te maken dat het mijns inziens van belang is dat er wat gebeurde, wees hem er ook op dat de studie regelmatig aangehaald werd door de homeopathielobby, richting de Minister voor Landbouw bijvoorbeeld. Kemp antwoordde dat hij het zou oppakken. Een week of zeven later, het was inmiddels half november 2012, kreeg ik antwoord. Niet van Kemp, maar van mr. Frans Pingen, hoofd van de juridische afdeling van de WUR:

Met dit schrijven wil ik u berichten dat uw reactie geen aanleiding geeft om onderzoek te doen naar de wetenschappelijke integriteit van de schrijvers van dit artikel. Uit uw reactie maken wij op dat u het (op onderdelen) niet eens bent met de inhoud van het artikel en dat u daarover uw ongenoegen tot uitdrukking brengt.

Inhoudelijke wetenschappelijke discussies worden niet op instellingsniveau gevoerd als zij geen schending van de wetenschappelijke integriteit betreffen. Wij willen u daarom adviseren om deze wetenschappelijke discussie binnen de academische kaders van journal en peer review voort te zetten.

Gedoe

Ik begreep hier weinig van. Had Kemp mijn brief zomaar doorgestuurd zonder er zelf inhoudelijk naar te kijken en contact op te nemen met de auteurs om te kijken of er wat te bemiddelen viel? Dat had ik namelijk verwacht. Kijk zelf maar eens hoe de rol van de vertrouwenspersoon in het Landelijk Model Klachtenregeling Wetenschappelijke Integriteit van de VSNU beschreven staat. Ik had Kemp voorgesteld om te kijken of ze het artikel niet beter zouden kunnen intrekken om het terug te brengen tot wat het in mijn ogen is, een minorscriptie met ernstige gebreken en zeker geen artikel dat thuishoort op de publicatielijst van serieuze wetenschappers. Toen ik die regeling nog eens goed bekeek, leken mij ook wat termijnen overschreden te zijn, maar dat boeide me niet zo. Wel wilde ik graag uitleg over deze beslissing en waarom ze zo makkelijk heen stapten over de eigen verantwoordelijkheid van de auteurs om de evidente fouten recht te zetten. ‘De wetenschappelijke discussie binnen de academische kaders van journal en peer review voortzetten’? Hoe zouden ze dat voor zich zien? Moet ik dan een ingezonden brief sturen naar Homeopathy (dat onlangs de enige serieus te nemen wetenschapper uit de editorial board mieterde)? En wie had nu eigenlijk de beslissing genomen om er niets mee te doen ? Ik vroeg Pingen dus maar hoe ze die hele klachtenregeling hadden toegepast en of ik ertegen in beroep kon gaan. Het antwoord dat kwam verbaasde me nog meer dan zijn eerste brief:

Op dit moment is er binnen Wageningen UR nog geen commissie wetenschappelijke integriteit ingesteld. Daartoe worden wel voorbereidingen getroffen. Tot die tijd wordt er al naar gelang de inhoud van een klacht binnen de organisatie bekeken hoe daarop te reageren.

Overduidelijk betreft uw grief jegens het door u aangehaalde artikel geen klacht die vatbaar is voor een onderzoek naar de wetenschappelijke integriteit van de auteurs. In eerdere mails geeft u aan kritiek te hebben op onderhavig artikel en dat u van mening bent dat het artikel teruggebracht zou moeten worden tot ‘wat die is: een minorscriptie met ernstige gebreken’.

en:

Zolang de klachtenprocedure wetenschappelijke integriteit voor derden en de commissie wetenschappelijke integriteit nog niet zijn geïnstitutionaliseerd binnen Wageningen UR, bestaat er geen enkele mogelijkheid voor de stichting Skepsis om bij Wageningen UR te klagen. Zou dit al wel de situatie zijn dan zou uw klacht open staan voor de commissie maar zal die op grond van het bovenstaande tot niet-ontvankelijkheid leiden. Nu er in casu geen enkele regeling van toepassing is komt er ook geen besluit waartegen u een bezwaarschrift kunt indienen.

Geen bezwaar mogelijk? Kan dat zo maar? Ik heb dat nog bij de secretaris van het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (LOWI) voorgelegd. Net voor Kerst vorig jaar kreeg ik als antwoord dat het LOWI van mening was dat de WUR dat toch verkeerd zag. Het mocht wel degelijk als een besluit van het College van Bestuur gezien worden, waartegen beroep in principe mogelijk was, maar:

In het onderhavige geval gaat het om een wetenschappelijke controverse waar de wetenschappelijke discussie zich toespitst op het (ten onrechte) gebruiken van statistieken en het ontbreken van E. Coli en de noodzaak van (herhaal)proeven dienaangaande, en ten slotte de conclusies die op grond hiervan al dan niet getrokken kunnen worden. Zo een discussie hoort thuis in het wetenschappelijk forum en niet bij het LOWI noch bij het CvB van de WUR.

Ik ben het met deze visie volstrekt oneens. De fouten in het onderzoek zijn niet helemaal uit het artikel zelf te halen. En belangrijker: waarom worden de auteurs die aan de WUR zijn verbonden niet aangespoord om de fouten,  die bij hun inmiddels welbekend zijn, te corrigeren? Daar zijn allerlei manieren voor. Voor mijn part schrijven ze er een blog over. Als er maar iets komt waar je naar kunt verwijzen als de zoveelste homeopathische organisatie naar het onderzoek verwijst als ‘uitstekend onderzoek van een respectabele universiteit dat de werking van homeopathie bewijst’. En ik weet dus nog steeds niet of er ook maar één persoon met verstand van experimenteel onderzoek serieus heeft gekeken naar mijn bezwaren. Zelfs van Kemp weet ik dat niet, die liet ook niets meer van zich horen.

Toevallig was net twee weken eerder een interessante casus aan de Universiteit Utrecht naar voren gekomen. De betrokken onderzoekers trokken hun artikel terug, omdat ze een fout ontdekten die waarschijnlijk nooit door iemand anders zou worden opgemerkt als ze het zelf niet hadden gemeld. Dat is natuurlijk wel even slikken: “We realiseren dat terugtrekking kan leiden tot reputatieschade”, maar “toch vonden we het niet goed om niks te doen. Je moet als onderzoekers je verantwoordelijkheid nemen als er iets is misgegaan. Je wilt voorkomen dat andere onderzoekers je gaan citeren, of verkeerde keuzes maken als gevolg van dit artikel.” Dat lijkt mij een houding die toe te juichen is. Deze casus, die in mijn ogen aardig vergelijkbaar is met de biggenstudie,  legde ik de juristen van de WUR en het LOWI ook nog voor als lichtend voorbeeld, maar ik heb niets meer van ze vernomen.

Propaganda

En zo blijft er dus een onzinnig artikel staan zonder enige kanttekening vanuit de universiteit Wageningen. En het wordt nog regelmatig aangehaald. Soms in wetenschappelijke artikelen, maar minstens zo vaak in publiciteitsuitingen van de homeopathielobby. Het Britse Homeopathy Research Institute (HRI, “an innovative international charity created to address the need for high quality scientific research in homeopathy“) diende onlangs een stuk in bij de commissie  voor wetenschap en technologie van het Britse parlement. In het stuk pleit het HRI voor nader onderzoek naar de inzet van homeopathie in de veesector om het antibioticagebruik te verminderen en aldus het grote probleem van resistentie tegen te gaan. In het stuk wordt de biggenstudie opgevoerd als één van de  belangrijkste studies die nog niet eerder is gepresenteerd aan de commissies van het parlement: HRI submission to antimicrobial resistance inquiry published (zie ‘full text’ voor het ingediende stuk). Toevallig of niet, in ons land schreef op hetzelfde moment het Patiënten Platform Complementaire Gezondheidszorg samen met de Artsenvereniging Voor Integrale Geneeskunde een brief van vergelijkbare strekking aan de Tweede Kamer. Ook daarin wordt de biggenstudie aangehaald.
Zouden ze dat nu leuk vinden aan de WUR, deze aandacht voor die studie? Intussen hebben ze daar nu wel een Commissie voor Wetenschappelijke Integriteit ingesteld met nieuwe vertrouwenspersonen. Zelf heb ik er na al dit geneuzel niet zoveel trek meer in om het nogmaals te proberen. Ik troost me met de gedachte dat ik niet de enige ben die tegen dit soort problemen aanloopt. Wordt het niet eens tijd voor een onafhankelijke ombudsman voor de wetenschap?

foto titelpagina  Flickr:woodleywonderworks

Filed Under: Alternatieve schade, Gezondheid, Wetenschap Tagged With: biggen, Camerlink, diarree, Egbert Lantinga, ellinger, Evert-Jan Bakker, homeopathie, LOWI, Universiteit Wageningen, wetenschappelijk integriteit, WUR

Amateurarcheologen nemen illegaal monsters in piramide van Cheops

4 December 2013 by Pepijn van Erp 10 Comments

Om bewijs te verzamelen voor een wilde theorie dat de piramides van Gizeh veel ouder zijn dan algemeen wordt aangenomen, schraapten twee Duitse amateurarcheologen fragmenten van een cartouche in de Grote Piramide. Stefan Erdmann en Dominique Görlitz voerden deze illegale handeling al enige tijd geleden uit en wisten de monsters mee terug te nemen naar Duitsland, waar ze die aanboden voor onderzoek aan een universitair instituut in Dresden. In Egypte kwamen ze er pas onlangs achter toen een YouTube filmpje van dit vandalisme opdook en de autoriteiten zijn in rep en roer over deze overtredingen van internationale verdragen. Terugkeren naar Egypte lijkt voorlopig uitgesloten voor de twee piramidevandalen. 

Dominique Görlitz en Stefan Erdmanns op het plateau van Gizeh
Dominique Görlitz en Stefan Erdmann op het plateau van Gizeh

Görlitz en Erdmann willen met hun actie bewijs verzamelen voor de theorie dat de piramides duizenden jaren ouder zijn dan met de huidige wetenschappelijke kennis wordt aangenomen. Dat de piramide van Cheops dus niet van 2.560 BCE zou zijn, maar van liefst 20.000 jaar geleden. Het zouden restanten zijn van een verloren beschaving, die door de Egyptenaren onder de farao’s zijn hergebruikt als koninklijke graftombes. De aanval op de gangbare theorie spitst zich toe op een cartouche van de naam van Cheops, die in 1837 ontdekt werd door Richard William Howard Vyse in één van de ruimtes boven de Koningskamer. Die ruimtes zijn ontworpen om de enorme druk van de bovenliggende steenmassa slim te verdelen, zodat de Koningskamer niet zou instorten. Howard Vyse verschafte zich met explosieven toegang tot die sinds de bouw nooit betreden ruimtes en ontdekte o.a. die cartouche, een soort graffiti die door de bouwers zou zijn achtergelaten.

De cartouche van Cheops uit de Grote Piramide
De cartouche van Cheops uit de Grote Piramide

Er zijn echter mensen die denken dat Howard Vyse deze cartouche vervalst heeft, onder andere de fantast Zecharia Sitchin, die ook verantwoordelijk is voor die bizarre Nibiru-verhalen. Er zijn echter weinig redenen om te denken dat wetenschappers er compleet naast zitten met de leeftijd van de piramides van Gizeh, die is met heel wat meer vondsten ondersteund dan alleen die cartouche.
De schade die de twee Duitsers hebben aangericht, lijkt overigens wel mee te vallen. De monsters die ze namen zijn slechts millimeters groot en zijn niet van de cartouche zelf, als we ze kunnen geloven, maar van de witte laag eromheen. De monsters zouden niet in Egypte zelf onderzocht kunnen worden en daarom boden ze die aan aan het Fresenius Instituut in Dresden. Echter zonder erbij te zeggen waar de fragmenten vandaan kwamen. Görlitz en Erdmann zeggen de ophef niet zo te begrijpen en hebben een brief met excuses gestuurd naar de Egyptische autoriteiten en zijn bereid alsnog te betalen voor het nemen van de monsters.

De YouTube video die leidde tot de ophef in Egypte rondom deze zaak is overigens niet meer te bekijken. Het blijkt dat deze onbezonnen actie onderdeel uitmaakte van het plan een documentaire te maken, waarvoor ze ook geld inzamelden via crowdfunding.

Verder lezen:

  • Protest aus Ägypten: Deutsche Hobbyforscher kratzen Proben aus der Cheops-Pyramide
  • Two German students have vandalised part of the Pyramid of Khufu to help ‘prove’ their Lost Civilisation theory
  • Rogue amateur archaeologists stole samples to “prove” a conspiracy theory
  • Das Cheops Projekt (crowdfunding-pagina)

En zie ook het Skepterartikel ‘Piramidomanie -Nieuwe onthullingen uit het oude Egypte‘ van Marcel Hulspas (Skepter 13.1, 2000) voor meer pseudowetenschappelijke ideeën over de leeftijd van de Egyptische monumenten.

Filed Under: Buitenland, Pseudowetenschap Tagged With: archeologie, cartouche, Cheops, Dominique Görlitz, piramide, Stefan Erdmann

Gouden Bord voor de Kop 2013 voor Homeopaten Zonder Grenzen

2 December 2013 by Pepijn van Erp 387 Comments

De Weense afdeling van GWUP, Die Gesellschaft für Kritisches Denken, reikte op 29 november jl. voor de derde keer hun prijs voor de grootste onzinverkoper in het Duitse taalgebied uit. Die prijs, Das Goldene Brett vorm Kopf,  ging dit keer naar Homöopathen ohne Grenzen (HoG). 

Gouden Bord voor de Kop 2013 voor Homeopaten Zonder Grenzen 1
Das Goldene Brett vorm Kopf

De organisatie kreeg de prijs omdat ze het gebruik van de onwerkzame suikerbolletjes uit de homeopathie probeert te verspreiden in ontwikkelingslanden, zelfs in gebieden die te kampen hebben met crisissituaties , veroorzaakt door natuurgeweld of oorlogshandelingen. En dat allemaal onder een naam die nogal doorzichtig meelift op de goede reputatie van Artsen Zonder Grenzen. In de woorden van de uitreikers van het ‘Gouden Bord’:

Die Homöopathen ohne Schamgrenzen nutzten die hohe Reputation der bekannten ‘Ärzte ohne Grenzen’, um Krisengebiete in Afrika, Asien, Südamerika und Südosteuropa mit Globuli zu missionieren, und schreckten dabei nicht einmal davor zurück, eine Wirksamkeit von Homöopathie gegen Malaria und AIDS zu suggerieren.

In Nederland kennen we de soortgelijke organisatie Homeopaten Zonder Grenzen (HzG). De steun die zij in 2008 van de Triodos Stichting kregen, was een belangrijke reden voor het toekennen van de Mr. Kackadorisprijs aan de Triodos Bank in 2010. In een recent stuk haalde epidemioloog Luc Bonneux nogmaals uit naar HzG: ‘Kwakzalvers zonder grenzen‘. Meer informatie over soortgelijke organisaties op skeptische sites is gemakkelijk te vinden door te zoeken op ‘homeopaten zonder grenzen’ (of ‘homeopaths without borders’) in een skeptische zoekmachine.  Een ander goed stuk over de onethische kant van deze homeopathische ‘ontwikkelingshulp’ verscheen dit jaar in de British Medical Journal van de hand van dr. David Shaw: Homeopaths Without Borders practice exploitation not humanitarianism (helaas achter een paywall, maar de discussie is ook wel ‘interessant’).

De prijs maakte dit jaar redelijk wat los. Een bericht erover op de Oostenrijkse nieuwssite derStandard.at leidde tot maar liefst 3.000 reacties: Schmähpreis für “die Hybris der Homöopathie”. De HoG lieten intussen op hun website weten dat ze ‘wederom een prijs‘ gewonnen hebben, maar merken daar fijntjes bij op dat zij weten dat verschillende journalisten die bij GWUP aangesloten ein Zusatzsalär aus der Pharmaindustrie krijgen. En natuurlijk is de prijs alleen maar uitgereikt omdat de regulieren jaloers zijn op het enorme succes van de homeopaten.

De andere genomineerden waren dit jaar supermarktketen SPAR (vanwege het verkopen van Grander-water) en de arts en politicus Marcus Franz, die onder vuur ligt vanwege zijn bewering dat homoseksualiteit een genetische anomalie is en bovendien amoreel immoreel. De Gouden Bord ‘oeuvreprijs’ ging naar Rüdiger Dahlke.

Verder lezen via: Das “Goldene Brett” 2013 für Rüdiger Dahlke und die Homöopathen ohne Grenzen. In 2012 ging de prijs naar de Europa-Universität Viadrina in Frankfurt an der Oder.

Filed Under: Algemeen, Gezondheid, Skepticisme Tagged With: Goldene Brett, gwup, homeopaten zonder grenzen, skeptische prijs

De Xenomide van Vita Producten – stralingspreventie met een piramide

28 November 2013 by Pepijn van Erp 31 Comments

Straling komt op ons af vanuit allerlei bronnen. Elektromagnetische pulsvelden van GSM, UMTS, WIFI, Bluetooth, DECT, C 2000 en HAARP. En terrestrische straling of aardstralen van waterstromen en geologische verzakkingen, Currynet, Hartmannlijnen en Kosmische ionisatie. Althans, zo stelt Vita Producten dit voor. Die straling is natuurlijk heel erg eng, alleen al vanwege die afkortingen die ervoor gebruikt worden. Maar gelukkig heeft Vita Producten wel oplossingen voor dit probleem: stralingspreventie in de vorm van piramides. Het werd uitgelegd in het RTL programma ‘Life is Beautiful’:

http://www.youtube.com/watch?v=K77TQygSpAU

Het RTL programma ‘Life is Beautiful’ laat zich niet onbetuigd in het uitzenden van grote onzin. Twee weken terug was er wat ophef rondom het verschijnen van René Broekhuijse , die levenslang geschorst is als arts vanwege zijn betrokkenheid bij het overlijden van Sylvia Millecam. RTL verklaarde dat te betreuren en de uitzending van afgelopen zondag werd voorafgegaan door een soort rectificatie. Die rectificatie sloeg alleen op de persoon Broekhuijse, niet op het verhaaltje wat hij afstak over frequentiemiddelen tegen ziektes als Lyme en CVS. Die onzin mag dus gewoon verteld worden van RTL als het maar niet uit de mond komt van iemand die ooit veroordeeld is.

De “Xenomide” van Vita Producten wordt verkocht met minstens zulke onzin. Wat is dat ‘-0- punt principe’ volgens Vita Producten? Het doet in naam wat denken aan ‘nulpuntsenergie’ maar als je de folders leest, blijkt het daar toch niets mee te maken te hebben. Misschien kunnen ze het zelf het beste uitleggen (zie de folder):

Het -0- punt is een imaginair punt dat in onze verbeelding de overgang betekent van -1 naar +1. Het punt zelf is als punt niet waarneembaar en bestaat feitelijk uitsluitend in en als bewustzijnspunt. Dat wat wij -0- punt noemen is geen punt. In de wiskunde kennen wij de zogenaamde Asymptoot. Dit is een grafische kromme in een assenstelsel (X en Y as) waarvan de grafische waarde -hoe klein die waarde ook wordt- altijd neigt tot -0-, maar die -0- tot in de eeuwigheid nooit zal bereiken. Het -0- punt is onze aanraking met het eeuwige. Dat is dus het creatiepunt, het levenspunt, het herstelpunt. Dit -0- punt is een zijnsvoorwaarde voor alles dat is.

En zo gaat het nog wel even verder. Er wordt nog een verband gelegd met de koningskamer in de grote piramide van Cheops, die ligt immers ook op 1/3 van de hoogte. En o ja, die koningskamer heeft een balkenstructuur van graniet, dat bestaat uit “Kwartskristallen, veldspaat en mica die door de hoge druk van de piramide een elektrisch veld genereren waardoor het -0- punt van de piramide wordt geëxtensiveerd. Dit is te vergelijken met de kristallen bol in de “Xenomide” en het Piëzo fenomeen.” Weten we dat ook weer en het klinkt logisch toch? Ooit in Egyptische teksten gelezen dat ze toen last hadden van elektrosmog? Nee toch zeker? Zie je wel dat het toen fantastisch werkte …

Het zal hopelijk als grote onzin overkomen op de lezer, maar wacht even, het is toch allemaal wetenschappelijk onderzocht? Ja, door het Internationale Gesellschaft für Elektrosmog-Forschung natuurlijk, dat van die onzinnige certificaten verkoopt. Nu begrijpen we ook meteen waarom die piramides zo verschrikkelijk duur zijn, die peperdure licenties moeten terugverdiend worden.

De verschillende piramides van Vita Producten
De verschillende piramides van Vita Producten

De opname voor het item in ‘Life is Beautiful’ werd gemaakt op de beurs Internationaal Therapeut, waar ook het door RTL betreurde item met Broekhuijse werd opgenomen. De Vereniging tegen de Kwakzalverij viel het op dat het bedrijf Vita Producten ook cursussen verzorgt waarbij een aantal bekenden zijn opwachting maakt, onder andere Erik Dankmeijer (ook bekend uit de Millecam-zaak) en John Kamsteeg, die ook al eens door TROS Radar werd ontmaskerd.
Er zijn meer items van deelnemers aan die beurs vertoond in het programma, en steevast stonden die ook vermeld bij de sponsoring. De deelnemerlijst van de beurs laat nog heel wat namen zien van bedrijven en organisaties waaraan Kloptdatwel, Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij al eerder aandacht aan gaven. Dat belooft misschien nog wat voor de volgende afleveringen.

Filed Under: Gezondheid, Pseudowetenschap Tagged With: certificaat, elektrosmog, IGEF, Life is Beautiful, piramide, RTL, straling, Vita Producten, xenomide

  • « Go to Previous Page
  • Page 1
  • Interim pages omitted …
  • Page 161
  • Page 162
  • Page 163
  • Page 164
  • Page 165
  • Interim pages omitted …
  • Page 188
  • Go to Next Page »

Primary Sidebar

Steun ons via:
Een aankoopbol.com Partner (meer info)
Of een donatie

Schrijf je in voor de nieuwsbrief!

Skeptic RSS feed

  • Skepsis
  • Error
  • SBM
KNAW symposium “Debating the Facts”
8 September 2025 - Ward van Beek
KNAW symposium “Debating the Facts”

. Maandagmiddag 15 september organiseert de KNAW het symposium “Debating the Facts”, met onder andere Nobelprijs-winnaar Guido Imbens en onze Skepsis-voorzitter, Eric-Jan Wagenmakers. Hoe te voorkomen dat feiten ‘ook maar een mening’ worden… Er zijn nog een paar plaatsen. Voor meer…Lees meer KNAW symposium “Debating the Facts” › [...]

Global Skeptics in The Pub-marathon
18 August 2025 - Ward van Beek
Global Skeptics in The Pub-marathon

 Verspreid over de wereld zijn er talloze organisaties die zich inzetten voor het bevorderen van kritisch denken. En op vrijdag 22 augustus 2025 kunnen zij elkaar online ontmoeten!Die dag duiken skeptici vanuit de gehele wereld gezamenlijk (voor de tweede keer)…Lees meer Global Skeptics in The Pub-marathon › [...]

Videos European Skeptics Congres 2024
18 August 2025 - Ward van Beek
Videos European Skeptics Congres 2024

 In 2024 organiseerde afis, de Franse zusterorganisatie van Skepsis, het 20ste European Skeptics Congress, in Lyon. Een aantal van de bijdragen zijn ook online te bekijken: [...]

RSS Error: A feed could not be found at `https://skepp.be/feed`; the status code is `404` and content-type is `text/html; charset=UTF-8`

Dr. Jay Bhattacharya: From Massively Overhyping to Limiting and Defunding Vaccines in 4 Years
12 September 2025 - Jonathan Howard

Who could be to blame for the lack of trust in mRNA vaccines? The post Dr. Jay Bhattacharya: From Massively Overhyping to Limiting and Defunding Vaccines in 4 Years first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Stocking Your Home First Aid Kit: A Pharmacist’s Guide
11 September 2025 - Scott Gavura

A well-stocked home first aid kit saves time, stress, and urgent trips to the pharmacy. The post Stocking Your Home First Aid Kit: A Pharmacist’s Guide first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Tylenol and Autism
10 September 2025 - Steven Novella

Earlier this year, HHS secretary RFK Jr. predicted that, “By September, we will know what has caused the autism epidemic and we’ll be able to eliminate those exposures.” Scientists have been researching autism for decades, including what factors are driving changes in diagnostic patterns. Promising such a major breakthrough in just six months is beyond ridiculous, and strongly implies that RFK Jr. […] The post Tylenol and Autism first appeared on Science-Based Medicine. [...]

Recente reacties

  • Hans1263 on Astrologie in het Teylers MuseumIk heb zelfs nog een minimale fractie meer waardering voor de platte aardegelovigen dan voor astrologen. Die platte aardelieden proberen
  • Renate1 on Astrologie in het Teylers MuseumJa, daar kan ik het alleen maar mee eens zijn. Hoe kan een wetenschapsmuseum zich lenen voor dergelijke flauwekul. Straks
  • Hans1263 on Astrologie in het Teylers MuseumTeylers Museum degradeert zichzelf door ruimte te verhuren t.b.v. dergelijke zweefsessies. Dat was niet de bedoeling van de oprichter. Hebbe
  • Renate1 on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)Ja, groene knolamaniet, een van die leuke paddenstoelen die je maar een keer kunt eten. Dat heeft een familie in
  • Hans1263 on TFE gebaseerd op ongeldige logica?(2)@Renate1 Groene knolamaniet en ricine zijn ook natuurlijk. En aan 6 liter water drinken ga je ook dood. O ja,

Archief Kloptdatwel.nl

Copyright © 2025 · Metro Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in