Kloptdatwel?

Gezondheid

Echinacea werkt écht niet

by 2 Comments

Echinacea werkt écht niet 1
Bruce Barrett (bron: skepsis blog)

Echinacea werkt niet. Dat schrijft Jan Willem Nienhuys in het Skepsis Blog. Jan Willem bespreekt de conclusies van een recent wetenschappelijk onderzoek van Bruce Barrett (zie foto).  Barrett had al eerder een onderzoek gedaan waaruit duidelijk werd dat Echinacea niet werkt. Nu heeft hij dit opnieuw onderzocht en hij trekt dezelfde conclusie.

Veel verkouden mensen kopen een echinaceapreparaat. Nut en noodzaak hiervan staan al lang ter discussie. De wikipedia schrijft dat sommige onderzoeken laten zien dat echinacea wel helpt en dat andere onderzoeken geen enkele werkzaamheid opleveren.

Enkele citaten uit het Skepsis blog:

“Er was geen verschil tussen de groepen [die wel en niet echinacea kregen]. Preciezer: de personen die het geblindeerde verum [echinacea] kregen waren gemiddeld een halve dag korter ziek dan degenen die het placebo kregen, maar het verschil was niet statistisch significant”. … “Tussen de ongeblindeerde en de geblindeerde Echinacea-slikkers was het verschil nog kleiner, maar de ongeblindeerde [echinacea] slikkers waren 0,34 dagen langer ziek”. … “De onderzoekers keken ook naar het effect op het immuunsysteem, maar ook daar werd niets gevonden”.

Je kunt ook een VIDEO bekijken waarin Bruce Barrett uitleg geeft.

http://tuxstream.media.hslc.wisc.edu/video-links/80.101.121.176_-ime-2007-09.04.07Barrett-Barrett_Forum-med.mov

Medische samenzweringen

by 3 Comments

Medische samenzweringen 2Op het meest recente Skepsiscongres was het thema samenzweringen. Hoewel het bestaan van echte samenzweringen niet ontkend kan worden, zijn ook veel beweringen over samenzweringen aantoonbare onzin en voorbeelden van paranoia. Rond de aanvallen van 9/11 is een hele industrie van samenzweringstheoretici ontstaan (de zogenaamde ‘truthers’), die 9/11 zien als een actie van president Bush en de zijnen om een aanleiding voor een oorlog te verkrijgen. De mythes hieromtrent zijn behoorlijk hardnekkig (zie bijvoorbeeld hier).

Sceptici zijn van huis uit niet meteen overtuigd van de waarheid van elke uitlating van de overheid, maar scepsis kan ook doorslaan. Een complex van toevalligheden, bestuurlijke fouten en domheden en cover-your-ass-reflexen van individuele ambtenaren kan overkomen als een veelomvattende, goed geplande samenzwering. Ook de Mexicaanse/varkensgriephype kan gezien worden als een samenzwering van de medische autoriteiten en de farmaceutische industrie om de markt voor een aantal slechtlopende antivirusmiddelen wat op te kloppen en de zakken te vullen. Een voorbeeld van deze theorie viel op het Skepsiscongres in een lezing van Luc Bonneux te beluisteren. Ik ben niet thuis op dit terrein en kan de materie moeilijk beoordelen, maar de lezing leek goed onderbouwd.

Hoe makkelijk men echter als leek valse beschuldigingen kan uiten, blijkt uit een bespreking van het boek “Dossier Mexicaanse griep” (NRC Handelsblad10 december 2010). De medische redacteur van NRC Handelsblad, Wim Köhler, haalt fel uit naar de auteur, Daan de Wit. Deze verwart het emulgeermiddel polysorbaat 80 dat in de griepinjecties als hulpstof gebruikt wordt, met het uit de sportwereld bekende middel EPO waar het eveneens als hulpstof ingezet wordt. In artikelen over EPO wordt deze hulpstof vaak tussen haakjes achter EPO vermeld, waardoor het voor een niet-ingewijde lijkt also het synoniemen zijn. De Wit vermeldt in het boek de bijwerkingen van EPO om te waarschuwen voor de griepinjecties. Onnodig te zeggen dat dit soort onzin op het internet tot op het eind der dagen zal blijven circuleren en als absolute wijsheid zal worden beschouwd. Het staat tenslotte in een boek en is dus waar, niet?

Kortom, scepticisme is prima, zolang we ook maar sceptisch op de sceptici blijven. Hoor en wederhoor blijven belangrijk.

Foodwatch: food-skeptics?

by 7 Comments

Onlangs werd het volgende nieuwsbericht gepubliceerd (samengevat):

Blue Band Goede Start! brood bevat minder vezels dan Blue Band mee adverteert. Ze zeggen 10% maar het blijkt slechts 4.6% te bevatten. Blue Band voegt kunstmatige vezels toe maar deze zijn volgens de Gezondheidsraad niet hetzelfde en mogen niet meegerekend worden.

De bron blijkt Foodwatch te zijn:

Foodwatch is dé organisatie die opkomt voor uw recht op veilig en goed voedsel. foodwatch maakt zich sterk voor de keuzevrijheid van consumenten. Voedselfabrikanten moeten ons gewoon goed voorlichten: wat zit er echt in hun producten? Alleen dán kunnen consumenten zelf kiezen wat ze willen eten.

Het lijkt een soort Skepsis maar dan specifiek voor voedsel.

In de pdf van Foodwatch kunnen we lezen waarom de kunstmatige vezels niet meegerekend mogen worden:

 

De vezels die fabrikanten kunstmatig toevoegen, bieden niet dezelfde bescherming tegen hart- en vaatziekten als vezels die van nature in een product voorkomen.

Helaas kan ik geen verdere informatie ontdekken.

Op het eerste gezicht lijkt Foodwatch een zeer zinvol doel na te streven. Hier en daar gaan ze wel een beetje ver, (bijvoorbeeld de Yoki Drink van Mona, zie reactie van Mona die best logisch is en naar mijn smaak niet heel veel tegenin te brengen) maar toch kan ik ze dat moeilijk kwalijk nemen. Wat ik jammer vind is dat er niet meer informatie te vinden is. Voor de geïnteresseerde leek zijn er hapklare brokjes informatie, maar die heb je zo op.

Waar ze verder vrij goed in lijken te zijn is het mobiliseren van mensen. Op hun website vind je overal verschillende email acties. De email actie om FrieslandCampina (producent van Mona) een mailtje te sturen is dan ook door al 360 mensen gestuurd. Het proces is dan ook erg simpel: de email staat er al, even je gegevens invullen en hij wordt onder jouw naam verzonden.

Wat dat aspect betreft kunnen wij daar nog wel wat van deze food-skeptics leren.

Vrijspraak Jomanda: patiënten alternatieve behandelaars onvoldoende beschermd

by 3 Comments

Jomanda is in hoger beroep vrijgesproken door het Hof. Dat meldde nos.nl op 17 december 2010. Jomanda stond terecht voor haar betrokkenheid bij de dood van actrice Sylvia Millecam. De NOS lichtte eerder de eis van het Openbaar Ministerie als volgt toe:

“Volgens het OM heeft Jomanda een grote rol gespeeld in de overtuiging van Millecam dat ze geen borstkanker had, maar een bacteriële infectie. Ook twee alternatieve artsen bevestigden dat. Hun handelen leidde volgens het OM tot het uitstellen van een adequate behandeling met uiteindelijk de dood als gevolg”.

Het Hof heeft de redenering van het OM dus niet gevolgd. De uitspraak van het Hof is te vinden op rechtspraak.nl. Op 16 november beschreven we in kloptdatwel in het kort de voorgeschiedenis, klik hier.

Het Hof licht toe dat alleen beoordeeld is of Jomanda opzettelijk  de gezondheid van Millecam heeft benadeeld. Lichtere vergrijpen zoals gezondheidsschade door schuld konden niet worden beoordeeld omdat deze al waren verjaard. Omdat het Hof niet bewezen acht dat Jomanda Millecam heeft afgehouden van reguliere zorg, komt het Hof tot de conclusie van vrijspraak. De uitspraak wordt verder als volgt toegelicht:

“Het hof heeft vastgesteld dat de wet (in het bijzonder de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg) niet verbiedt dat een niet-arts raad en bijstand geeft op medisch terrein. Dat mag zelfs als die persoon totaal niet medisch deskundig is, zoals Jomanda. Dit mag alleen zolang door haar raad en bijstand maar geen (aanmerkelijke kans op) schade aan de gezondheid wordt veroorzaakt. Het risico op schade door advies van een niet-arts is bij een ernstige ziekte in het algemeen groot. Ook bij Jomanda – die zichzelf genezend medium noemt – is dat zo, omdat zij op medisch gebied in het geheel niet deskundig is”. … “Als een alternatief genezer bij zijn adviezen tegelijk adviseert een arts te bezoeken, zal – ook al zijn die adviezen op zichzelf mogelijk schadelijk –  niet snel sprake zijn van een opzettelijke benadeling van de gezondheid”.

Twee alternatieve artsen zijn wel veroordeeld tot een voorwaardelijke straf voor hun betrokkenheid bij de dood van Millecam. Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij waren van mening dat Millecam keer op keer was voorgehouden dat ze niet aan kanker leed. Millecam raakte hiervan overtuigd en dit heeft tot haar dood geleid omdat ze zich onttrok aan de juiste behandeling.

Het is te hopen dat de uitspraak er toe leidt dat in de Wet betere waarborgen worden opgenomen om patiënten van alternatieve behandelaars te beschermen. Het lijkt ons dat die bescherming op dit moment behoorlijk tekort schiet.

Voor wie meer achtergronden wil – op het Skepsis blog heeft Jan Willem Nienhuys een overzichtsartikel over de zaak Millecam geschreven, klik hier.

SPS-NIP: discussie over medicatie met een homeopaat

by 2 Comments

Als psychologie student en student-lid van het NIP kreeg ik het volgende bericht binnen:

(meer informatie op de Facebook pagina van het SPS-NIP)

SPS-NIP: discussie over medicatie met een homeopaat 3

Interessant lijkt me, ik vind de docu’s van Louis Theroux altijd leuk om naar te kijken en ik ben benieuwd wat de nieuwste ontwikkelingen zijn wat betreft ADHD-medicatie. Ik ben alleen erg verbaasd dat homeopaat Gerda Zaalberg ook haar visie komt geven. Wat een homeopaat kan toevoegen aan een wetenschappelijke discussie over medicatie bij ADHD is mij een raadsel.

Voor degene die onbekend zijn met homeopathie, hier kort de drie principes waar homeopathie zich op baseert:

* Hoe sterker verdund, hoe sterker de werking: men neemt 1 druppel van een werkzame stof en mengt dit met 99 druppels water: een 1C verdunning. we hebben nu dus 99% water. Daarvan nemen we weer 1 druppel en mengen die weer met 99 druppels water: een 2C verdunning en nu hebben we 99,99% water. De meeste homeopathische middelen zitten rond de 6C (99,9999999999% water) en de ‘sterkste’ homeopatische middelen gaan tot 30C en soms nog verder. Het is dan allang niet meer mogelijk om enig verschil te vinden met gewoon water. Vanaf ongeveer 12C zit er namelijk zelfs niet meer één molecuul van de originele stof in het water.
* Schudden: door het middel ritualistisch te schudden zou het zijn werkzaamheid krijgen.
* Het gelijkende wordt door het gelijkende genezen: als je van een ui traanogen krijgt, dan zou een verdunning van een ui je genezen wanneer je door bijvoorbeeld hooikoorts last van traanogen krijgt. Of stoffen gelijkende symptomen teweegbrengen wordt bepaald door eveneens extreem schudverdunde stoffen op gezonde mensen uit te proberen. Zo zijn er over de duizend “symptomen” geconstateerd bij keukenzout 30C.

Dat de drie principes onzin zijn, lijkt me duidelijk, maar in de eerste plaats gaat het natuurlijk om werkzaamheid: als iets werkt, dan bedenken we later wel hoe het werkt. Alleen werkt het niet. Zelfs fabrikanten van homeopathische middelen hebben geen bewijzen en geloven er niet in, maar verkopen het simpelweg omdat mensen het willen kopen. Het enige effect wat er is, komt door het placebo-effect. Skepsis heeft al talloze keren over homeopathie geschreven. Evenals de Vereniging tegen de Kwakzalverij.

Om te laten zien dat homeopathische middelen niets doen worden er zelfs over de hele wereld collectieve zelfmoorden georganiseerd waarbij er een overdosis homeopathische middelen wordt geslikt (een overzicht op Skepchick). James Randi doet het al jaren en liet het ook zien in Utrecht. In Engeland organiseert 1023 de collectieve zelfmoorden.

Goed, nu je dat allemaal weet ben je net als ik vast erg benieuwd wat de homeopaat komt doen bij de discussie over ADHD en medicatie. Ik heb inmiddels contact gehad met het SPS-NIP en zij hebben me laten weten dat ondanks dat zij een homeopaat uitnodigen voor deze discussie “dit op geen enkele wijze iets zegt over de mate waarin het NIP of haar bestuur achter deze methoden staat.” Het SPS-NIP wil door zowel voor- als tegenstanders aan het woord te laten, studenten de gelegenheid bieden om zelf hun conclusies te trekken.

Ik moet het SPS-NIP wel nageven: ze zijn kritischer wat betreft alternatieve geneeswijzen dan ik had verwacht. Ze hopen echt dat er vanuit de studenten kritische vragen komen. Ik ben zeer benieuwd hoe de discussie zal verlopen.

In het onderstaande filmpje is te zien hoe een homeopathisch hospitaal zou kunnen werken. Laten we hopen dat het er in Nederland nooit van komt (zoals wel het geval is in Engeland).