Skepticisme

In 25 landen vond vanochtend, 5 februari, precies om 10:23 een protestactie plaats tegen homeopathie. Zo ook in Amsterdam. Precies om 23 over 10 slikten 25 leden van Skepsis en de Vereniging tegen de Kwakzalverij een enorme dosis homeopathische middelen. Zelf nam ik 80 granules van Sulphur C200 en een halve liter Arsenicum Jodatum C200 hielp me met doorslikken.

Deze actie is bedoeld als protest tegen de beslissing van het Europese Parlement om homeopathische middelen te erkennen als geneesmiddel. Serieus onderzoek laat zien dat homeopathie niet werkt. Dat kan ook niet, want vaak worden de homeopatische middelen zo sterk verdund dat er zelfs niet meer één molecuul van de werkzame stof in is terug te vinden. Als een stof meer dan 10 tot de macht 23 wordt verdund, dan is er niets meer van over. Het motto van de actie 10^23 is ‘Homeopathy, there’s nothing in it’.

De actie begon om 9:00 met een actieontbijt bij één van de organisatoren, Catherine de Jong (bestuurslid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij). Ook Martijn ter Borg (VtdK) en Gert Jan van ’t Land (Skepsis) waren aanwezig. Bij Catherine in de keuken werden nog de nodige homeopathische mengsels verdund en geschud op de door Hahnemann voorgeschreven wijze (Hahnemann is de ‘ontdekker’ van de homeopathie en is van mening dat het schudden moet gebeuren door de flesjes op een boek met een leren kaft te slaan). Na deze werkzaamheden vertrokken we met tassenvol homeopathische middelen per tram naar de Torensluis in Amsterdam. Daar kwamen we 10:00 aan. Met flinke stormwind om de oren en onder toeziend oog van het standbeeld van Multatuli bereidde een groep van circa 25 aanhangers van de Vereniging tegen de Kwakzalverij en Skepsis zich voor op het moment van 23 over 10. Multatuli, zelf lid van de Vereniging tegen de Kwakzalverij, keek tevreden toe en stond toe dat we zijn sokkel gebruikten om ons medicijnenkabinet uit te stallen.

Er waren inmiddels ook de nodige journalisten aanwezig, o.a. van het Parool, De Volkskrant, RTV Noord Holland en Straatnieuws. Precies op het juiste tijdstip sloegen de 25 actievoerder grote hoeveelheden homeopathische middelen naar binnen. Het was behoorlijk fris, en daarom waren sommigen blij met een flesje homeopathische middelen die in alcohol waren opgelost. Zo’n hartversterkertje ging er wel in bij die kou. Zelf nam ik 80 granules van Sulphur C200 en een halve liter Arsenicum Jodatum C200 hielp me met doorslikken. Nu ik dit artikel schrijf, een halve dag later, voel ik me nog steeds hetzelfde als toen ik vanochtend opstond (namelijk een beetje brak, ik vierde gister m’n verjaardag ;)).

(Een fotograaf en filmer hebben alles vastgelegd. Wat je op deze pagina ziet is slechts een voorproefje. Binnenkort kun je op kloptdatwel.nl de beelden zien.)

Het leukste van de actie zelf voor mij was dat ik eindelijk eens de homeopathische middelen kon proeven. De granules (pilletjes) smaken… naar suiker! Ik moest denken aan beschuit-met-muisjes alleen zonder het beschuit. Dit spul kan zo op je brood. Dan heb je meteen het duurste broodbeleg ooit, met 12,50 per 80 korreltjes. De homeopathische vloeistoffen zijn natuurlijk niet te onderscheiden van een slok kraanwater.

Vervolgens vertrok ik rond 11:00 naar Utrecht waar ik om 12:00 werd verwacht in de uitzending ‘Spijkers met Koppen’ van Felix Meurders en Dolf Jansen. In de uitzending (live!) kreeg ik de gelegenheid om de actie uit te leggen. Ik had wel een beetje plankenkoorts maar dat verdween toen ik aan tafel zat in de uitzending. Dolf vond de 10^23 actie erg grappig en vroeg me hoe ik me voelde, dat was natuurlijk prima. Hij vond wel dat ik er wat bleekjes uit zag, misschien had ik m’n verjaardag toch even moeten verzetten. In de uitzending was ook Liesbeth Ellinger die met mij in debat ging over homeopathie. Zij werkt als homeopathische dierenarts en schreef onlangs dit bericht getiteld ‘Goeie grap’ in reactie op onze 10^23 actie.

Door haar bericht wisten we ongeveer wat haar argumenten waren. Zoals dat een overdosis niet erg zou zijn.

Skeptici denken een mooie stunt gevonden te hebben om te bewijzen dat homeopathie niet werkt: op 5 februari  gaan ze op de Dam een LITER van een homeopathisch middel opdrinken. Met de gedachte, dat dit HEEL veel van een homeopathisch middel is. Ik moet ze teleurstellen. Ze kunnen net zo goed een klein slokje nemen. Dat heeft hetzelfde effect. Als ze WEL effect willen zien, dan zullen ze dagelijks een klein slokje moeten nemen. En dan nog werkt het alleen, als het middel ook bij die persoon past, een homeopathisch geneesmiddel wordt bij de individuele patiënt gekozen. Geef je het foute middel, dan gebeurt er niets. Helaas.

Wij weten ook wel dat een overdosis geen effect heeft. Een kleine dosis ook niet. En ook niet als het bij de persoon past. Maar waar het om gaat is dat volgens hun eigen Organon (zeg maar de bijbel van homeopaten) op paragraaf 276 staat dat het wél schadelijk is.

(…) a medicine, even though it may be homœopathically suited to the case of disease, does harm in every dose that is too large, the more harm the larger the dose, and by the magnitude of the dose and in strong doses’ it does more harm the greater its homœopathicity and the higher the potency selected (…).

Een standaard argument wat niet in haar ‘goeie grap’ stond maar wel vaak gebruikt wordt door homeopaten is dat het placebo effect bij dieren niet zou bestaan en dat een effect daarom wel een bewijs van werkzaamheid moet zijn. Het leek me handig om dat argument voor te zijn door er alvast een stukje over online te zetten.

Dat bleek een handige zet want ze begon er inderdaad over. Ze zei dat homeopathie bij dieren werkt omdat er bij dieren geen placebo-effect  is, dat klopt dus niet – bij dieren is er ook een placebo-effect. Hierdoor kon ik ook mooi noemen dat vanaf half één op Kloptdatwel een stuk staat over placebo-effect bij dieren. Dolf pakte dit op en vroeg om dit te lezen na twee uur (dan is de uitzending van Spijker met Koppen afgelopen). Ook verwees zij naar haar onderzoek bij varkens en vertelde ze dat het schudden van de stof er voor zorgt dat het water iets onthoudt. Er is echter geen enkel wetenschappelijk bewijs voor deze ideeën.

Homeopaten voeren vaak als bewijs aan dat er onderzoeken zijn die de werkzaamheid van homeopathie ondersteunen. Dat kan echter makkelijk worden verklaard door de statistiek die bij medicijnenonderzoek veelal wordt gebruikt. Veel onderzoeken werken met een betrouwbaarheidsmarge van 95%. Dat betekent dat automatisch dat 1 op de 20 onderzoeken een zgn. vals-positief resultaat oplevert. Je kunt dus beter letten op de grote hoeveelheid onderzoeken die geen enkel resultaat van homeopathische middelen laat zien!

Mevr. Ellinger gaf me nog twee onderzoeken. Ik hoop ze binnenkort eens te kunnen bespreken.

Je kan de hele uitzending hier vinden (vanaf minuut 30 ongeveer). De player hieronder speelt alleen het fragment waar ik in voorkom.

Als de player niet werkt klik dan deze link.

N.B.: ik hoef natuurlijk niet te vertellen dat het prima gaat met iedereen die vandaag aan de 10^23 actie heeft meegedaan. Ik voel me nog steeds even goed (brak… ;)).

[flickr-gallery mode=recent]