Reeks van theorieën en behandelwijzen waarin ervan wordt uitgegaan dat ziekte het gevolg is van een verstoring van de natuurlijke elektromagnetische trillingen of frequenties in het lichaam. Of zoiets. Met behulp van peperdure apparaten met namen als BICOM, E-Lybra en dergelijke zouden deze trillingen/frequenties kunnen worden gemeten en gecorrigeerd, waardoor de patiënt energetisch weer in evenwicht wordt gebracht. Aanhangers van de bioresonantie en aanverwante therapieën zien overal toepassingsmogelijkheden en menen dat ze hun tijd ver vooruit zijn.
Er zijn in de databank 11 uitspraken van de RCC over bioresonantie en aanverwante energetische behandelingen.
1. RCC 30 mei 2017 (dossiernummer: 2017/00210)
Samenvatting reclame-uiting: aanprijzing van de Vitatec Global Diagnostics als “uniek meetsysteem” dat de energetische structuren van het lichaam op veilige en nauwkeurige wijze in kaart zou kunnen brengen. Het apparaat zou tevens elektromagnetische trillingen kunnen toedienen om klachten te verminderen of te verhelpen. Zie ook de database Rare Apparaten.
Oordeel: klacht gegrond.
Samenvatting uitspraak: Het lag op de weg van de adverteerder om voldoende aannemelijk te maken dat dit systeem de werking heeft die daaraan in de uiting wordt toegeschreven. Dat heeft adverteerder niet gedaan. Wat dit betreft kan niet worden volstaan met een verwijzing naar de website van de leverancier, www.vitatec.com, daaronder begrepen de in het verweer genoemde disclaimer. Misleidend, oneerlijk.
*****
2. RCC 29 september 2016 (dossiernummer: 2016/00243 – CVB)
Samenvatting reclame-uiting: reclame voor bioresonantietherapie en het apparaat de BICOM op website arts. “De toepassingsmogelijkheden zijn buitengewoon groot, waardoor vrijwel elke ziekte of stoornis op een zinvolle manier behandeld kan worden: organisch of functioneel, acuut of chronisch, manifest of nog in een zeer vroeg stadium”. Bovendien: “Zeer geschikt om in te zetten bij kinderen”, “De behandeling van allergieën is een beproefd toepassingsgebied van de bioresonantie” en “De bioresonantietherapie is een zeer geavanceerde behandelmethode die breed inzetbaar en weinig belastend is”.
Oordeel: klacht gegrond.
Samenvatting uitspraak voorzitter: Niet is gebleken van een serieus te nemen onderbouwing van de claims met betrekking tot het genezen van ziekten en gebreken door bioresonantie en de BICOM. Het niet aandragen van voldoende substantiële onderbouwing voor de beweerdelijke genezende effecten die een consument op grond van de uiting van het gebruik van bioresonantie en de BICOM mag verwachten, brengt mee dat de bewering onjuist dient te worden geacht en de uiting reeds om die reden misleidend. Ten aanzien van de mededelingen in die uiting die de strekking hebben dat met behulp van bioresonantie en de BICOM ziekten kunnen worden gediagnosticeerd, is eveneens onvoldoende onderbouwing verschaft, zodat deze werking niet aannemelijk is geworden. Eveneens misleidend.
Samenvatting uitspraak RCC: De uiting houdt onmiskenbaar een aanprijzing in van de aangeboden bioresonantietherapie en de daarbij gebruikte BICOM. De RCC deelt het oordeel van de voorzitter dat de bestreden uiting zodanige mededelingen over de Bioresonantietherapie en de BICOM bevat, dat deze door de gemiddelde consument zullen worden opgevat in die zin dat met deze therapie en het apparaat de BICOM ziekten en gebreken kunnen worden genezen. Het lag vervolgens op de weg van verweerder om aannemelijk te maken dat voornoemde therapie en het apparaat de werking hebben die daaraan in de uiting wordt toegeschreven. Daarin is verweerder ook in het kader van de onderhavige bezwaarprocedure niet geslaagd. De bij het bezwaar overgelegde “Vortrag” uit 2006 van Hans Brügemann, (‘Gibt es evidenzbasierte Studien zur Wirksamkeit der Bioresonanztherapie?’) waarin volgens verweerder 15 studies zijn geclusterd, acht de RCC, evenals de voorzitter, onvoldoende onderbouwing. Daarbij acht de RCC niet alleen van belang dat deze lezing werd gehouden “während des Kongresses des Internationalen Medizinischen Arbeitskreises BICOM Resonanz-Therapie (IMA BRT)”, maar ook dat -zoals klager in reactie op het bezwaar heeft opgemerkt- de 15 studies zelf niet zijn overgelegd en Brügemann zelf samen met voornoemde Morell in 1987 de BICOM produceerde. Ook de passages over diagnostisering zijn misleidend.
*****
3. RCC 6 september 2016 (dossiernummer: 2016/00527)
Samenvatting reclame-uiting: reclame voor meting met de Vitatec Global Diagnostics. Binnen 8 minuten voert het apparaat een nauwkeurige meting van meer dan 550 verschillende lichaamsfuncties uit. Er worden meer dan 100 miljoen afzonderlijke metingen van het lichaam uitgevoerd. Er wordt van alles gemeten, en zeer nauwkeurig: de ingewanden, hoofd/hersenen, hormonen en spijsvertering, zenuwbanen, lymfesysteem en het skelet, maar ook het energieniveau, hart- en vaatsysteem, vitaminen- en mineralengehalte in het lichaam, micro-organismes, afvalstoffen, verzuring en stofwisseling. Zie ook de database Rare Apparaten.
Oordeel: klacht gegrond.
Samenvatting uitspraak: De indruk wordt gewekt dat met voornoemd apparaat inzicht kan worden verkregen in de gezondheid van degene bij wie de meting wordt verricht. Het lag op de weg van verweerders, die beide onderaan de uiting zijn vermeld, om de juistheid van deze in de uiting gesuggereerde werking van het onderhavige meetsysteem aannemelijk te maken. Dat hebben verweerders niet gedaan. Misleidend, oneerlijk.
Extra informatie: zie ook RCC 6 juli 2015 hieronder.
*****
4. RCC 29 juli 2016 (dossiernummer: 2016/00258)
Samenvatting reclame-uiting: allerhande verstrekkende claims met betrekking tot bioresonantie, o.a. “met name geschikt voor het behandelen van allergie, hooikoorts, eczeem, astma, onbegrepen pijnen, snelle genezing van wonden en operaties, ziekte van Lyme (borreliainfectie), klachten na vaccinaties, operaties, antibiotica, ontgiften van het lichaam, storingen in littekenweefsel en vaccinatieproblemen etc.” Ook zogenaamd geschikt voor het stellen van diagnoses, bijvoorbeeld “Infecties van bacteriën, virussen en schimmels kunnen op eenvoudige en snelle wijze onderzocht worden.” Klager stelde: “De in de uiting gebruikte claims komen in feite erop neer dat vrijwel iedere denkbare aandoening succesvol gediagnosticeerd en behandeld kan worden met bioresonantietherapie en de BICOM (Optima), en nog snel, pijnloos en eenvoudig ook.”
Oordeel: klacht gegrond.
Samenvatting uitspraak voorzitter: Adverteerder heeft de claims met betrekking tot het genezen van ziekten en gebreken door bioresonantie en de BICOM niet onderbouwd. Het niet aandragen van enige onderbouwing voor de beweerdelijke genezende effecten die een consument op grond van de uiting van het gebruik van bioresonantie en de BICOM mag verwachten, brengt mee dat de bewering onjuist dient te worden geacht en de uiting reeds om die reden misleidend is. Ook de mededelingen in die uiting die de strekking hebben dat met behulp van bioresonantie en de BICOM ziekten kunnen worden opgespoord en gediagnosticeerd, zijn niet onderbouwd. Misleidend, oneerlijk.
Samenvatting uitspraak RCC: Het lag op de weg van adverteerder om aannemelijk te maken dat voornoemde therapie en het apparaat de werking hebben die daaraan in de uiting worden toegeschreven. Daarin is adverteerder ook in het kader van de onderhavige bezwaarprocedure niet geslaagd. De “ervaringen” van de adverteerder zelf “in de praktijk” en die van collega’s “in de verschillende landen” zijn naar het oordeel van de RCC niet voldoende om aannemelijk te achten dat de mededelingen in de uiting over diagnosen en testen juist zijn.
*****
5. Voorzitter RCC 22 april 2016 (dossiernummer: 2016/00236)
Samenvatting reclame-uiting: ronkende reclame voor de e-Lybra, o.a. “De e-Lybra verhelpt allerlei soorten klachten”, gevolgd door een waslijst met aandoeningen. Verder o.a. “Behandeling met de e-Lybra helpt u snel en gemakkelijk van uw klachten af”, “De e-Lybra spoort de oorzaak van uw klacht op en pakt deze aan” etc. Ook zeer geschikt voor allerhande aandoeningen bij kinderen.
Oordeel: klacht gegrond.
Samenvatting uitspraak: Alle uitlatingen zijn misleidend en oneerlijk. Adverteerder zal haar website zo dienen aan te passen dat niet langer van een behandeling met de e-Lybra een bepaald resultaat wordt geclaimd of gesuggereerd, nu onvoldoende onderbouwing bestaat voor de effectiviteit van een dergelijke behandeling en de geclaimde werking ook overigens niet aannemelijk is gemaakt.
Extra informatie: vervolg op voorzitter RCC 21 oktober 2015 (zie hieronder).
*****
6. Voorzitter RCC 23 februari 2016, dossiernummer: 2015/01215
Samenvatting reclame-uiting: diverse reclame-uitingen over het apparaat e-Lybra op de website van een artsenpraktijk (www.centaurea.nl). Er wordt o.a. beweerd: “De apparatuur van de E-Lybra8™ heeft zeer uitgebreide en effectieve mogelijkheden. Het is met veel succes toegepast bij mensen en bij dieren. Ook in de landbouw zijn goede resultaten behaald met het gebruik van deze techniek”; “Daarnaast bevat E-Lybra 8™ formules voor het specifiek behandelen van bepaalde aandoeningen zoals bijvoorbeeld candida, eczeem, griep, allergieën, intoleranties en brandwonden. Daarmee wordt het genezend vermogen van het lichaam gericht gestimuleerd. Ook bevat het een zeer succesvol programma voor gewichtsreductie en stoppen met roken. Vooral met het programma voor mensen die willen stoppen met roken, zijn er zeer positieve ervaringen.”
Oordeel: klacht gegrond.
Samenvatting uitspraak: adverteerder heeft onvoldoende passend en relevant bewijs geleverd ten aanzien van de resultaten die de consument volgens de bestreden uiting van een behandeling met de E-Lybra8TM kan verwachten, voor zover het betreft het verminderen van de onderliggende oorzaken, het specifiek behandelen en het stimuleren van het genezend vermogen van het lichaam bij candida, eczeem, griep, allergieën, intoleranties en brandwonden. Het staat adverteerder weliswaar vrij om, zoals zij in haar verweer suggereert, in reclame te vermelden dat de E-lybra bioresonantie methode behoort tot de complementaire geneeskunde en dit een in de praktijk beproefde therapie methode is, maar niet om een daadwerkelijk genezend effect te claimen bij bedoelde lichamelijke problemen. Met betrekking tot de claim dat de E-Lybra8TM “een zeer succesvol programma” is voor stoppen met roken waarmee de “behoefte om te roken verdwijnt”, oordeelt de voorzitter als volgt. Adverteerder heeft in dit verband niet zelf stukken overgelegd, maar verwijst naar de door klager overgelegde productie 9. Dit betreft een op 5 augustus 2014 in “Forschende Komplementärmedizin” gepubliceerd artikel met de titel ‘Evidence for the Efficacy of a Bioresonance Method in Smoking Cessation: A Pilot Study’. De voorzitter oordeelt dat dit artikel onvoldoende de hiervoor bedoelde stellige mededelingen over de resultaten van een behandeling met de E-Lybra8TM kan rechtvaardigen. Het staat adverteerder weliswaar vrij om in de uiting te vermelden dat zij een behandeling met dit apparaat aanbiedt aan mensen die willen stoppen met roken, maar niet om een daadwerkelijk succesvol effect van deze behandeling te claimen nu dit onvoldoende aannemelijk is geworden. De reclame-uitingen zijn misleidend en oneerlijk.
*****
7. Voorzitter RCC 21 oktober 2015 (dossiernummer: 2015/00998)
Samenvatting reclame-uiting: de e-Lybra, een bioresonantieapparaat, zet het lichaam aan tot genezing, waardoor een behandeling gezondheidsklachten kan genezen, zowel lichamelijk als geestelijk. Ook kinderen met gedragsproblemen, en volwassenen met lichamelijke, emotionele, chronische en psychische klachten zoals PTSS worden met de e-Lybra succesvol behandeld en positieve resultaten kunnen wetenschappelijk worden aangetoond.
Oordeel: klacht gegrond.
Samenvatting uitspraak: misleidend en oneerlijk, want de adverteerder heeft de werking van het apparaat niet aannemelijk gemaakt en ook niet weersproken dat die werking niet wetenschappelijk kan worden onderbouwd.
Extra informatie: de klacht was afkomstig van een arts en elektrotechnisch ingenieur. De ontwikkelaar van de e-Lybra heet Victor Sims. In de advertentie werd echter de naam Victor Simms genoemd (dubbel m), een Amerikaanse internist. De voorzitter acht dit onjuist en oneerlijk. Zie ook dit artikel.
*****
8. RCC 6 juli 2015 (dossiernummer: 2015/00591)
Samenvatting reclame-uiting: de Bodyscan van Vitatec Global Diagnostics is een APK voor het lichaam. Het apparaat voert binnen acht minuten een nauwkeurige meting van meer dan 550 verschillende lichaamsfuncties uit. Hiermee kunnen verstoringen in het lichaam in een vroeg stadium worden gesignaleerd voordat er lichamelijke klachten optreden. De metingen geven een beeld van hoe het met de gezondheid van de patiënt is gesteld. Zie ook de database Rare Apparaten.
Oordeel: klacht gegrond.
Samenvatting uitspraak: misleidend en oneerlijk. Het is niet aannemelijk geworden dat het bewuste meetsysteem de werking heeft die daaraan in de advertentie wordt toegeschreven.
Extra informatie: zie ook dit artikel.
*****
9. RCC 6 oktober 2010 (dossiernummer: 2010/00511)
Samenvatting reclame-uiting: klacht over 11 pagina’s van de websitewww.ngcenergyhealing.com, met uitingen over onder meer genezen van 119 verschillende aandoeningen door elektromagnetische golven, zappers, colloïdaal zilver, goud en platina, Brown’s Gas (knalgas), borstkanker etc. etc.
Oordeel: klacht gegrond.
Samenvatting uitspraak: In de verschillende uitingen wordt aan respectievelijk de Resonantietherapie, de Multtifrequentie Zapper, Brown’s Gas, Vitality Gold Formula, Colloïdaal Zilver, Colloïdaal Goud, Platina en Colloïdaal Zilver, Vitality Balance, Pijnstillende zalf een genezende of verlichtende, althans mogelijk genezende of verlichtende werking toegeschreven bij tal van lichamelijke klachten en (ernstige) ziekten. Niet is gebleken van recent erkend wetenschappelijk onderzoek met betrekking tot die werking dan wel van artikelen over die werking in erkende wetenschappelijk tijdschriften. Niet aangetoond of voldoende aannemelijk gemaakt dat de Resonantietherapie en de overige in de uitingen aangeprezen producten de werking hebben die daaraan in de uitingen wordt toegeschreven. Misleidend, en daarmee oneerlijk. Uitingen die betrekking hebben op eet- en drinkwaren in de zin van de Warenwet zijn in strijd met artikel 20 lid 2 sub a van de Warenwet. De claim betreffende Vitality Balance “Het bevat uitsluitend natuurlijke ingrediënten” is onjuist. Getuigschrift met de aanhef “Resultaat met borstkanker” is niet in overeenstemming met recent aanvaarde wetenschappelijke inzichten.
Extra informatie: zie dit uitgebreide artikel.
*****
10. RCC 6 oktober 2010 (dossiernummer: 2010/00509)
Samenvatting reclame-uiting: klacht over 5 pagina’s van de website www.vital-energy.nl over Resonantietherapie.
Oordeel: klacht gegrond.
Samenvatting uitspraak: In de uitingen wordt aan de Resonantietherapie een genezende of verlichtende, althans mogelijk genezende of verlichtende werking toegeschreven bij tal van lichamelijke klachten en (ernstige) ziekten. Onvoldoende onderbouwing van de werking van de therapie. Niet is gebleken van recent erkend wetenschappelijk onderzoek met betrekking tot de werking van de therapie dan wel van artikelen over die werking in erkende wetenschappelijk tijdschriften. Ergo, niet aangetoond of voldoende aannemelijk gemaakt dat de Resonantietherapie de werking heeft die daaraan in de uitingen wordt toegeschreven. Misleidend, oneerlijk.
*****
11. RCC 6 september 2010 (dossiernummer: 2010/00535)
Samenvatting reclame-uiting: Op de website www.power-balance.nl staat onder meer: ‘Power Balance is een nieuwe technologie die gebruikmaakt van een hologram geprogrammeerd met frequenties die positief reageren op de energie banen van het lichaam. Het verbetert het evenwicht, de kracht en de lenigheid’.
Oordeel: klacht gegrond.
Samenvatting uitspraak: In de onderhavige reclame-uiting doet adverteerder met betrekking tot de werkzaamheid van Power Balance een claim, die inhoudt dat de technologie die is verwerkt in de Power Balance armbanden, het evenwicht, de kracht en de lenigheid verbeteren. Adverteerder stelt dat dit het gevolg is van een geprogrammeerd hologram met elektromagnetische frequenties die positief reageren op energiebanen van het lichaam. Adverteerder heeft geen wetenschappelijke of andere publicaties met betrekking tot de (werking van) Power Balance armbanden overgelegd. Adverteerder heeft de klacht verder niet betwist. De RCC is daarom van oordeel dat adverteerder de beweerdelijke werking van de Power Balance armband en de daarmee te behalen resultaten onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt. Misleidend, oneerlijk.
Extra informatie: er zijn of waren meerdere ‘balansbandjes’ op de markt, onder meer gepromoot door speler van het Nederlands elftal. Radar liet de VU onderzoek doen naar dergelijke bandjes, en de uitkomsten waren duidelijk: “De conclusie van het onderzoek is dat het dragen van een balansbandje geen effect heeft op balans, kracht en lenigheid. Ook een psychologisch effect (placebo-effect) is geen sprake: als de proefpersonen wisten dat zij een origineel bandje droegen scoorden zij niet beter dan zonder bandje.” Zie ook dit uitgebreide artikel.
*****
De Nationale Gezondheidsbeurs is een commerciële beurs, waar eigenlijk iedereen die stelt iets met gezondheid van doen te hebben een stand kan huren. Bij de editie van 2014 liet een kritische beschouwing van de standhouders zien, dat ook nogal wat zorgverleners en verkopers uit de alternatieve hoek de weg naar de beursvloer gevonden hebben. Ik schreef daarover ‘